---

  زمینه و هدف : مرحله‌ ریکاوری‌ بیهوشی‌ یکی‌ از پرخطرترین‌ مراحل‌ بیهوشی‌ بوده‌ و عوارض‌ مختلف‌ تنفسی‌، قلبی‌ - عروقی‌، تهوع‌ واستفراغ‌، لرز، درد و بی‌ قراری‌ با شیوع‌ نسبت اً بالایی‌ در آن‌ گزارش‌ شده‌ است‌. هدف‌ از انجام‌ این‌ مطالعه‌ بررسی‌ شیوع‌ این‌ عوارض‌ در میان‌ بیماران‌ جراحی‌ شده‌ در اطاقهای‌ عمل‌ بیمارستانهای‌ فاطمی‌ و علوی‌ اردبیل‌ وشناسایی‌ عوامل خطر ساز احتمالی‌ دخیل‌ در افزایش‌ بروز این‌ عوارض‌ بوده‌ است‌.

  روش‌ کار: در این‌ مطالعه‌ توصیفی‌ ، مقطعی‌ 160 بیمار کاندید عمل‌ جراحی‌ در بیمارستانهای‌ فاطمی‌ و علوی‌ در زمستان‌ 1379انتخاب‌ و پرسشنامه‌های‌ مربوط به‌ سوابق‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌، بیهوشی‌ قبلی‌، سابقه‌ اعتیاد، سابقه‌ مصرف‌ دارو، مصرف‌ سیگار، کلاس‌ فیزیکی‌ ASA ، نوع‌ بیهوشی‌، زمان‌ عمل‌ و محل‌ عمل‌ جراحی‌ در مورد آنها تکمیل‌ و از نظر بروز عوارض‌ بعد از بیهوشی‌ مورد بررسی‌ قرار گرفتند و نتایج‌حاصل‌ از این‌ تحقیق‌ با استفاده‌ از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گرفت‌.

  یافته‌ها : بر اساس‌ بررسیهای‌ انجام‌ گرفته‌ شیورینگ‌ در 3/36%، درد در 9/26%، بیقراری‌ در 3/21%، عوارض‌ ریوی‌ در 8/13%، عوارض‌ قلبی‌- عروقی‌ در 12% و تهوع‌ و استفراغ‌ در 8/8% بیماران‌ بعد از عمل‌ جراحی‌ مشاهده‌ شد. همچنین‌ در ارتباط با تأثیر برخی‌ فاکتورها بر شیوع‌عوارض‌، ارتباط معنی‌ داری‌ بین‌ شیورینگ‌ و سابقه‌ بیماری‌، سابقه‌ مصرف‌ دارو و محل‌ عمل‌ جراحی‌ مشاهده‌ شد. همچنین‌ درد، بیقراری‌ وعوارض‌ ریوی‌ با محل‌ عمل‌ جراحی‌ رابطه‌ معنی‌ داری‌ داشتند.

  نتیجه‌گیری : برخی‌ عوارض‌ بعد از بیهوشی‌ از جمله‌ شیورینگ‌، درد و بیقراری‌ بعد از عمل‌ نسبت‌ به‌ مطالعات‌ مشابه‌ از شیوع‌ نسبتاً بالاتری‌ درمیان‌ بیماران‌ مطالعه‌ شده‌ برخوردار بوده‌اند.

---

 زمینه و هدف : تشخیص اختلالات روانپزشکی عمدتاً براساس مصاجبه و معاینه روانی و جسمی بیمار صورت می گیرد و استفاده بالینی از روشهای آزمایشگاهی محدود به رد علل طبی احتمالی است که ممکن است باعث بروز تظاهرات روانی شده باشد. برای ارزیابی اینکه اسکن کامپیوتری مغز تا چه اندازه می تواند به این امر کمک نماید، مطاله ای صورت گرفت.

 روش کار : کلیه بیمارانی که در یک دوره زمانی شش ماهه در اورژانس روانپزشکی شهر اصفهان بستری شده بودند از نظر ویژگیهای جمعیت شناختی ، تشخیص بالینی، انجام اسکن کامپیوتری مغز و نتایج آن مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها : برای 142 نفر از مجموع 408 بیمار بستری شده در اورژانس روانپزشکی اسکن کامپیوتری مغز درخواست گردید. از بین اسکن های انجام گرفته تنها در یک مورد (0/7 درصد) آتروفی خفیف مغزی گزارش و سایر 141 اسکن طبیعی یا در حد طبیعی گزارش شده بود.

 
نتیجه گیری : با توجه به محدود بودن ارزش تشخیصی اسکن کامپیوتری مغز در روانپزشکی و همچنین مشکلات تکنیکی و اقتصادی به نظر می رسد موارد کاربرد واقعی آن بخصوص در جامعه ما لازم است با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار گیرد.

---

  زمینه و هدف: دیابت یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی جهان و بیماری مزمنی است که مراقبت های مداوم را می طلبد و به همین جهت لازم است تا بیماران فوق تحت آموزش های خود مراقبتی و تغذیه ای قرار گیرند. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر آموزش تغذیه بر میزان قند خون و درشت مغذی های دریافتی بیماران دیابتی وابسته به انسولین انجام گرفت.

  روش کار: 24 بیمار دیابتی زیر 20 سال از مراجعین به مرکز آموزش درمانی علی اصغر اردبیل در سال 1379 که حاضر به شرکت در کلاس های آموزشی شدند به عنوان نمونه انتخاب و پس از جلب رضایت بیماران یاد آمد خوراک و قندخون آن ها قبل و بعد آموزش کنترل و با استفاده از آزمون تی - زوج ونرم افزار Food Processor و SPSS تجزیه ، تحلیل و مقایسه شدند.

  یافته ها: بررسی نشان داد که قند خون قبل و بعد از آموزش تغییر کرد ولی نتایج آماری معنی‌داری وجود نداشت. می ـ زان درشت مغذی های دریافتی (کربوهیدرات- چربی- پروتئین) قبل و بعد از آموزش رابطه معنی دار آماری داشت و پ ـ س از آموزش نتایج با مقادی ـ ر توصیه ای WHO هم خوان ـ ی داشت. می ـ زان HbA₁C اکث ـ ر بیم ـ اران در سط ـ ح 12 - 9 درصد بود، که نشانگر کنترل بیماری در سطح متوسط می باشد و میزان هیپوگلیسمی در مدت مطالعه از 2/4% به 3% کاهش یافت.

  نتیجه گیری: هر چند تغییرات چشم گیری در میزان قند خون مشاهده نشد، ولی میزان HbA₁C و درشت مغذی های دریافتی نشانگر تاثیر مثبت آموزش های تغذیه ای در این بیماران بود.

---

  زمینه و هدف: طبق کتب مرجع بلع جسم خارجی و گیر کردن آن در مری بیشتر در کودکان دیده می شود و تشخیص صحیح و درمان ب ه موقع آن باعث کاهش عوارض مرتبط می گردد. هدف از تحقیق حاضر بررسی جسم خارجی مری در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فاطمی بود .

  روش کار: 62 بیمار که با شکایت وجود جسم خارجی در گلو بستری شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. مواردی چون سن، جنس، نوع جسم خارجی ، درمان انجام شده، عوارض آن و مدت بستری شدن مورد بررسی قرار گرفت.

  یافته ها: از 62 بیمار مورد بررسی 30 نفر مذکر و 32 نفر مؤنث بودند. سکه شایعترین جسم خارجی بلعیده شده بود (24 مورد) ولی در بزرگسالان استخوان (مرغ وماهی) شایع تر بود (19 مورد). محل شایع گیر کردن جسم خارجی قسمت فوقانی مری و زیر اتصال کریکوفارنژیال بود. جهت خارج کردن جسم خارجی در 61 نفر ( 4/98 %) از ازوفا گ وس ک وپی و در یک مورد ( 6/1 %) از فورسپس اندوسکوپیک استفاده شد. عوارض در یک مورد بصورت خونریزی دیده شد.

  نتیجه گیری: با توجه به اینکه جسم خارجی مری درکودکان ازشیوع بالایی برخوردار است ضروری است با ارایه آموزش های لازم به والدین از وقوع آن پیشگیری نمود.

---

زمینه و هدف: پوستر یک رسانه غیر پروژکتوری، دیداری، چاپی و ترسیمی است که در زمینه های مختلف بخصـوص آموزش بهداشـت بکار می رود. از طرفی، یکی از وظایف کارشناسان آموزش بهداشت، ارزیابی روش ها و رسانه های آموزشی می باشد. در زمینه تاثیر پوسترهای نصب شده بر سطح آگاهی مراجعین به مراکز بهداشتی- درمانی، پژوهشهای کمی انجام گرفته، این مطالعه با هدف تعیین درصـد کسانیکـه به پوستر نصب شده در مراکز بهداشتـی- درمانی نـگاه می کنند و نیز تعیین سطح آگاهی دریافت شده مراجعین از پوستر نصب شده در مکان های مختلف مراکز بهداشتی- درمانی انجام گرفت.
روش کار: این مطالعه یک مطالعه نیمه تجربی بود. جمعیت مورد مطالعه را مراجعین به مرکز بهداشتی- درمانی شهید قنادی امامی شهر اردبیل تشکیل می دادند. افراد مورد مطالعه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها بوسیله پرسشنامه جمع آوری گردید. طبق برنامه قبلی، پوستر در سه مرحله و سه محل مختلف مرکز مذکور نصب و نتایج آن مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج بدسـت آمـده از مطالعـه نشـان داد که در مرحلـه اول 18/8%، در مرحلـه دوم 20/8% و در مرحله سـوم 61/2% مراجعین پوستر نصب شده را دیدند. احتمال دیده شدن پوستر در جنب درب ورودی نسبت به جنب اتاق معاینه تقریباً برابر بود(OR=0.9). احتمال دیده شدن پوستر نصب شده در وسط سالن انتظار نسبت به دو محل قبلی 7 برابر بود. بر اساس آزمون آماری ANOVA تفاوت معنی داری بین میانگین سطح آگاهی دریافت شده مراجعین در نواحی سه گانه وجود نداشت. همچنین بین متغیرهـای زمینه ای (سن، جنس، وضع تأهل و ...) و سطح آگاهی دریافت شده اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.
نتیجه گیری: میزان توجه به پوسترهای نصب شده در مراکز بهداشتی- درمانی خیلی پایین است، با توجه به نقش پوستر در افزایش آگاهی ها بایستی از راهبردهای گوناگون کمک گرفت تا تعداد بیشتری از مراجعین به پوسترهای نصب شده در مراکز بهداشتی- درمانی توجه کنند، بنابراین رعایت استانداردها در تهیه پوسترها و نصب پوسترها روی تابلوهای سه بعدی در مراکز بهداشتی پیشنهاد می گردد.

---

  زمینه و هدف : سزارین در قرن گذشته نقش مهمی در کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از زایمان در مادر و جنین داشته است اما مساله نگران کننده افزایش میزان سزارین در سال های اخیر می باشدکه مستلزم صرف هزینه بالاتر در سیستم مراقبت های سلامت می باشد . سازمان بهداشت جهانی میزان های بالاتر از 10 تا 15% را مجاز نمی داند. با توجه به شواهد بالینی که دال بر بالا بودن این میزان در اردبیل بود این مطالعه با هدف تعیین میزان سزارین و اندیکاسیون های آن انجام شد.

  روش کار: این مطالعه به روش مقطعی از اسفند ماه 13 81 تا مرداد ماه 13 82 در بیمارستان تامین اجتماعی اردبیل انجام شد. با استفاده از پرسشنامه تنظیمی تمامی زایمان ها (سزارین و طبیعی) و اندیکاسیون های سزارین بررسی گردید و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت .

  یا فته ها : 4/45% از زایمان ها به روش سزارین و 6/5 4 % به روش طبیعی بود . از کل سزارین ها 8/55% اندیکاسیون پذیرفته شده دا شتند و 2 / 4 4% مورد اختلاف یا انتخابی بودند، که 7/22% به علت سزارین تکراری ، 4/8% به علت پرزانتاسیون جنیـن ( بری ج و عرضی ) و 3/2% به عل ـ ت با ارزش ب ـ ودن جن ـ ین تح ـ ت عم ـ ل جراحی به روش سزاری ـ ن قرار گرفت ه بودند و برای 8/10 % از سزارین ها در پرونده اندیکاسیون مشخصی ذکر نشده بود .

  نتیجه گیری: در مطالعه حاضر سزارین درمقایسه با آمارهای جهانی از میزان بالایی برخوردار است. لازم است با ارایه آموزش های لازم و افزایش آگاهی افراد نسبت به عوارض سزارین جهت کاهش میزان این عمل جراحی چاره اندیشی گردد.

---

  زمینه و هدف : افسردگی اختلال شایعی است که ممکن است هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، ولی برخی افراد جامعه مثل دانشجویان رشته های مختلف علوم پزشکی که هر کدام به نحوی درگیر حفظ سلامت جسمی و روانی افراد جامعه هستند ، بدلیل موقعیت خاص نسبت به این اختلال آسیب پذیرترند. با تشخیص به موقع و زود هنگام این اختلال در دانشجویان، می توان فرصتی برای پیشگیری اولیه و جلوگیری از پیشرفت و وخامت آن و نهایتا ‌ً تامین بهداشت روانی آنان و جامعه فراهم نمود . هدف از این بررسی سنجش میزان افسردگی دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بوده است.

  روش کار : این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی می باشد که بر روی 324 نفر از دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی اردبیل انجام شده است. روش جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه ای در دو بخش است، بخش اول مربوط به اطلاعات دموگرافیک افراد مورد مطالعه و بخش دوم سؤا لات مربوط به سنجش میزان افسردگی بر اساس آزمون سنجش افسردگی بک ب ود . داده ها با استفاده ازنرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید و از آمار توصیفی در قالب جداول فراوانی و از آمار تحلیلی به منظور بررسی ارتباط بین متغیرها استفاده شد.

  یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که از 324 دانشجوی مورد پژوهش 186 نفر( 4/57 %) با درجات مختلفی دچار افسردگی بودند و از بین آنها تعداد 126 نفر( 64 %) دچار افسردگی بالینی بودند. شیوع افسردگی بالینی در دانشجویان رشته مامایی 4/21% بود. در رشته تحصیلی تکنسین اتاق عمل بیشترین شیوع افسردگی دیده شد ولی بین رشته تحصیلی و شیوع افسردگی ارتباط معنی داری مشاهده نگردید . آزمون آماری مجذور کای ارتباط معنی داری را بین میزان افسردگی دانشجویان با ترم تحصیلی ، تعداد خواهر و برادر، وجود بیماری عمده جسمی در خود، ‌وجود مشکل عمده روحی در اعضای خانواده و همچنین وقوع اتفاقات عمده در طول سال قبل از مطالعه نشان داد ) 001/0 p= ).

  نتیجه گیری : براساس نتایج بدست آمده از مطالعه افسردگی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از شیوع بالایی برخوردار است ولازم است به منظور پیشگیری از این معضل بزرگ اجتماعی برنامه ریزی گردد .

---

  زمینه و هدف: کاتاراکت پیری یک بیماری شایع در دنیا و از علل شایع کاهش دید و نابینایی است. این بیماری تحت عوامل بسیاری که مهمترین آن افزایش سن است ایجاد می شود. سایر عوامل خطر شامل جنس، سیگار، نورآفتاب، محل زندگی، مشاغل خطرزا ، سابقه خانوادگی، بیماری های سیستمیک و ... می باشند. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک موارد جراحی شده کاتاراکت پیری و ترسیم یک نمای کلی از آن انجام شد تا بستری برای تحقیقات آینده باشد .

  روش کار : مطالعه به روش توصیفی- مقطعی وگذشته نگر انجام شد. با بررسی پرونده های بیمارانی که از اول فروردین 1378 لغایت اسفند 1378 در بیمارستان علوی اردبیل عمل جراحی کاتاراکت شده بودند، اطلاعات مورد نیاز استخراج و ثبت گردید و سپس تحت آنالیز آماری قرار گرفت.

  یافته ها : 218 پرونده بررسی شد که شیوع کاتاراکت پیری 9/83% بود. در جنس مذکر بیشتر از مونث و بیشترین شیوع سنی آن دهه ششم بود. این بیماری بیشتر درچشم چپ دیده شد و شایعترین تابلوی بالینی مراجعه کنندگان کاهش دید در حد درک نور بود. 9/2 % بیماران، مورد شناخته شده دیابت بودند و1/22 % پر فشاری خون داشتند.

  نتیجه گیری : با توجه به شیوع این بیماری لازم است جهت تسریع در مداوای بیماران برنامه ریزی گردد، همچنین لازم است آموزش و توصیه های لازم جهت مراجعه به موقع بیماران ارایه گردد.

---

زمینه و هدف: طبق گزارشات وزارت بهداشت و درمان سرطان معده بالاترین علت مرگ ناشی از سرطان در کشور ایران است وسرطان های ناحیه کاردیا شایع ترین نوع سرطان های دستگاه گوارش فوقانی می باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اپیدمیولوژیک سرطان های ناحیه کاردیا در استان اردبیل بود.
روش کار: این مطالعه بصورت توصیفی-مقطعی به مدت چهار سال (82-1379) در تنها کلینیک فوق تخصصی ارجاعی اردبیل انجام شد. نتایج حاصل از اندوسکوپی بیماران شامل تعیین دقیق توپوگرافی سرطان های ناحیه کاردیا و جمع آوری اطلاعات کلی بیماران ثبت گردید و اطلاعات جمع آوری شده به کمک برنامه آماری SPSS نسخه 10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: از مجموع 4356 اندوسکوپی انجام شده، 533 مورد سرطان معده و مری که تشخیص آنها از طریق پاتولوژی تأیید شده بود وجود داشت. از 242 مورد سرطان که در محل اتصال مری به معده قرار داشت، 82 مورد (33/9%) در دیستال مری و E-G junction، 130 مورد (53/7%) در ناحیه کاردیا و 30 مورد (12/4%) در پروگزیمال معده قرار داشت. 130 مورد تومورها (53/7%) در سمت راست کاردیا قرار داشتند و طبق طبقه بندی بورمن 43/8% آنها از نوع اولسرو انفیلتراتیو بودند.
نتیجه گیری: در تحلیل آماری، نوع و توپوگرافی سرطان با دیسفاژی، کاهش وزن و درد اپی گاستر ارتباط معنی دار آماری داشت (p<0/05)، همچنین بین انواع سرطان ها و توپوگرافی آنها نیز با طبقه بندی بورمن ارتباط معنی دار بود (p=0/001)، بنابراین انجام مطالعات بیشتر در جهت کشف علت سرطان های کاردیا در استان اردبیل پیشنهاد می گردد.

---

زمینه و هدف: عمل جراحی کاتاراکت در بچه ها یکی از اعمال جراحی پیچیده و مشکل در چشم پزشکی است. هر چند که شیوع کاتاراکت کم و به نسبت 1 در 2000 مورد است ولی از علل عمده کوری در بچه هاست. شیوع آن در کشورهای فقیر 30 مورد در 100000 است. جدیدترین روش جراحی کاتاراکت مادرزادی که بر آن تاکید می شود، عمل جراحی به روش برداشتن لنز و ویترکتومی با دستگاه ویترکتوم می باشد. این مطالعه به بررسی نتایج بعد از عمل بیماران بستری بعلت کاتاراکت مادرزادی که به روش لنزکتومی ویترکتومی جراحی شده بودند، می پردازد.
روش کار: پس از تشخیص کاتاراکت مادرزادی کودکان و معاینات اولیه، در صورت لزوم معاینه زیر بیهوشی انجام می شد و در صورت امکان در تمام بیماران رتینوسکوپی انجام و فشار داخل چشم اندازه گیری می گردید. در مواردی که معاینه ته چشم ممکن بود میزان رفلکس قرمز رنگ ته چشم (Red Reflex) تعیین گردید. درجه بندی بصورت زیر و شامل درجه صفر (عدم وجود کدورت عدسی)، درجه 1( وجود کدورت نقطه ای تا یک میلیمتر)، درجه 2A (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر کمتر از غیر کدر)، درجه 2B (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر بیشتر از غیر کدر) و درجه 3 (وجود کدورت در تمام لنز) بود. بیماران در دو گروه شامل گروه اول بیماران با کاتاراکت مادرزادی و گروه دوم بیمارانی که به علت تروما کاتاراکت ثانویه داشتند مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: بیماران گروه اول شامل 24 بیمار و 33 چشم می شد، 26 چشم ( 79%) با شرایط بعد از عمل خیلی خوب ، 4 چشم (12%) با شرایط بعد از عمل خوب و 3 چشم (9%) با شرایط عمل نسبتا خوب بودند. در بیماران گروه دوم که شامل 17 بیمار بود، 9 مورد ( 56%) با نتایج بعد از عمل خیلی خوب، 4 مورد (26%) با شرایط بعد از عمل خوب، 4 مورد ( 26%) با شرایط بعد از عمل متوسط بیمارستان را ترک کردند و در هیچکدام نتایج ضعیف وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتیجه خوب بعد از عمل در این روش و امکان بازیابی سریع قدرت بینایی در بچه ها روش عمل جراحی لنزکتومی ویترکتومی هنوز یک روش ارجح است.

---

  زمینه و هدف: هیسترکتومی شایع ترین جراحی در زنان غیر حامله می باشد. بازنگری اندیکاسیون های هیسترکتومی می تواند دیدگاه های جدیدی را در درمان این بیماران برای متخصصین فراهم نماید. این مطالعه با هدف بررسی اندیکاسیون های انجام هیسترکتومی و روش های مورد استفاده در بیماران مرکز آموزشی- درمانی علوی انجام شد.

  روش کار: این بررسی توصیفی- مقطعی به مدت دو سال از اول 1381 تا اواخر سال 1382 در مرکز آموزشی- درمانی علوی صورت گرفت. اطلاعات از 257 بیمار هیسترکتومی شده با روش مصاحبه حضوری و مطالعه پرونده های آنان در پرسشنامه های از قبل تنظیم شده ثبت شد، سپس داده های گرد آوری شده توسط نرم افزار کامپیوتری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: تعداد هیسترکتومی های انجام شده در سال 1382 نسبت به سال1381، 4/38%‌کاهش داشت. میانگین سنی بیماران 09/8 ± 8/45 سال بود. در این مطالعه شایع ترین اندیکاسیون هیسترکتومی، لیومیوم (2/42%) بود. روش آبدومینال در 93% از موارد و روش واژینال در 7% از موارد انجام شده بود. در بیمارانی که به علت عوارض زایمان و حاملگی هیسترکتومی شده بودند، شایع ترین اندیکاسیون، چسبندگی غیر طبیعی جفت به رحم (50%‌) بود. شیوع عوارض در روش آبدومینال 3/26% و در روش واژینال 6/16%‌ بود. شایع ترین عارضه مشاهده شده افزایش درجه حرارت بدن بدون عامل عفونی در 7/25% ‌موارد بود.

  نتیجه گیری: لیومیوم شایع ترین اندیکاسیون هیسترکتومی در بیماران مرکز آموزشی - درمانی علوی و شایع ترین روش مورد استفاده در این مرکز هیسترکتومی آبدومینال می باشد. شیوع عوارض در روش آبدومینال بیشتر از روش واژینال می باشد.

---

  زمینه و هدف : تخمین زده می شود 10-4 درصد مبتلایان به دیابت دچار زخم پا شوند و از هر پنج نفر بیمار دیابتی مراجعه کننده به بیمارستان، یک نفر دچار مشکل زخم پا است. با توجه به اهمیت آموزش در مراقبت بیماران دیابتی این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیر آموزش بر میزان آگاهی بیماران دیابتی در مورد اصول مراقبت از پا انجام گرفت.

  روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است. کل بیماران دیابتی مراجعه کننده به درمانگاه دیابت بیمارستان بوعلی اردبیل 120 بیمار که برای اولین بار به این مرکز مراجعه و هیچ آموزشی درباره بیماری دیابت ندیده بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش اجرای پژوهش به این صورت بود که همزمان با تشکیل پرونده در این مرکز پرسش نامه ای با 38 سوال ( هشت سوال اول مربوط به اطلاعات دموگرافیک و بیماری و 30 سوال بعدی در مورد اصول مراقبت از پا ) به هر بیمار داده شد. بعد از تکمیل کردن پرسش نامه ، بیمار در کلاس های دسته جمعی آموزشی معمول همان مرکز شرکت کرده و یک ماه بعد پرسش نامه مجدداً توسط بیمار تکمیل شد . در نهایت آگاهی قبل و بعد از آموزش با استفاده از آزمون های آماری مقایسه شد.

  یافته ها : نتایج نشان داد که میزان آگاهی 33/73% از افراد مورد مطالعه قبل از آموزش در حد متوسط بود، د ر حالی که بعد از آموزش 67/86% بیماران از آگاهی زیاد برخوردار بودند. مقایسه میزان آگاهی بیماران قبل وبعد از آموزش با استفاده از آزمون تی بیانگر تفاوت آماری معنی دار بین میزان آگاهی قبل و بعد از آموزش بود (001/0 (p< .

  نتیجه گیری : باتوجه به تفاوت معنی داری که بین میزان آگاهی قبل و بعد از آموزش بیماران دیابتی دیده شد، چنین استنباط می شود که کلاس های آموزشی تشکیل شده در مرکز دیابت توانسته است تا حدود زیادی باعث ارتقای میزان آگاهی بیماران دیابتی در امر مراقبت از پاهایشان شود و توصیه می شودکلاس های آموزشی برای تمامی مراجعه کنندگان برگزار گردد.

---

  زمینه و هدف: عضو شنوایی نقش ویژه ای در برقراری ارتباط میان انسان ها و آموزش آنها بر عهده دارد. افت شنوایی موجب اختلال در ارتباط انسان با محیط شده، بنابراین شخص نمی تواند به درستی ارتباط برقرار کند. در سنین رشد کاهش شنوایی ممکن است باعث افت تحصیلی فراگیر شود بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط کاهش شنوایی با افت تحصیلی انجام شد.

  روش کار: این مطالعه مورد- شاهدی در 110 نفر از مردودین مقطع پنجم ابتدایی شهر اردبیل به عنوان گروه مورد و 110 نفر از همکلاسی های آنها به عنوان گروه شاهد به صورت تصادفی سیستماتیک انجام شد. دو گروه تحت آزمون های شنوایی سنجی قرار گرفتند و سپس اطلاعات حاصله از طریق برنامه آماری EPI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: نتایج نشان داد در گروه مردودین در گوش چپ 1/9% و در گوش شاهد 9/0% به انرژی صوتی بیشتر از 30 دسی بل برای شنیدن نیاز داشتند و این تفاوت از نظر آماری نیز معنی دار بود ( 05 /0 p < ). در حالی که بین کاهش شنوایی بالای 20 دسی بل در گوش راست و چپ هر دو گروه با افت تحصیلی رابطه ای وجود نداشت.

  نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله پیشنهاد می شود دانش آموزان مردودی سالانه برای معاینه و ارزیابی شنوایی به متخصصین ارجاع تا در صورت لزوم تحت درمان قرار گیرند.

---

  زمینه و هدف : تهوع و استفراغ بعد از عمل شایع ترین عارضه بیهوشی است که شیوع کلی آن حدود 30% بوده و در بیماران در معرض خطر تا70% افزایش می‌یابد. در سال های اخیر مطالعات متعددی به بررسی تاثیر روش های دارویی شامل داروهای ضد استفراغ و بیهوشی در کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل پرداخته‌اند، اما سهم روش های غیر دارویی که فاقد عوارض داروهای شیمیایی بوده و از نظر اقتصادی هم مقرون به صرفه می‌باشند، در این میان ناچیز بوده است. با توجه به اینکه ناشتا نگهداشتن بیمار قبل از بیهوشی عمومی ضروری است، وقوع دهیدراتاسیون و کاهش حجم مایعات خارج سلولی و متعاقب‌آن بروز تهوع و استفراغ مورد‌ انتظار و قابل ‌پیش‌بینی می‌باشد، بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مایع درمانی داخل وریدی قبل از عمل بر تهوع و استفراغ بعد از عمل صورت گرفت.

  روش کار : مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی است که در دو گروه 30 نفری انجام شد. به گروه مداخله علاوه بر مایعات داخل وریدی معمول، بلافاصله قبل از جراحی یک لیتر سرم فیزیولوژیک به صورت بولوس تزریق شد. گروه مقایسه فقط مایعات داخل وریدی معمول را دریافت نمودند. در نهایت میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل در دو گروه بررسی و مقایسه گردید.

  یافته‌ها : بر اساس آزمون‌های آماری بین سن، مدت زمان ناشتا بودن قبل و بعد از عمل، مصرف داروهای ضد استفراغ بعد از عمل و طول مدت بستری در دو گروه تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت، نتایج نشان داد که میزان بروز تهوع و استفراغ بعد از عمل درگروه مداخله به‌ترتیب 20 و 10 درصد در مقابل 50% در گروه شاهد بود. بر اساس آزمون آماری مجذور کای، میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل در دو گروه تفاوت آماری معنی‌دار داشت ( به‌ترتیب 015/0 p= و 001/0 p= )، همچنین بین طول مدت ناشتا ماندن قبل از عمل و بروز استفراغ بعد از عمل ارتباط آماری معنی‌دار مشاهده شد(05/0 p= ).

  نتیجه‌گیری : با توجه به تاثیر مثبت مایع درمانی داخل وریدی بر میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل، استفاده از این روش به عنوان روشی‌کم‌ هزینه و بی‌ضرر در بیماران تحت اعمال جراحی پیشنهاد می‌شود.

---

  زمینه و هدف: یکی از خطرات اصلی سزارین انتخابی ایجاد سندرم زجر تنفسی ایاتروژنیک است که پیامدهای آن از نظر بهداشتی و اقتصادی مشخص می باشد. تزریق پیش‌گیرانه کورتیکو استروئیدها (بتا متازون) به مادر تا حدودی از ایجاد عوارض مربوط به سندرم زجر تنفسی در نوزاد را می کاهد ولی استفاده از کورتیکواستروئیدها ترس از عوارض جانبی را نیز به همراه دارد و یکی از عوارض استروئیدها تاخیر در بهبود زخم می باشد لذا این مطالعه تاثیر بتامتازون بر روی زخم جراحی را مورد بررسی قرار داده است.

  روش کار: در این پژوهش جمعیت مورد مطالعه در دو گروه مورد و شاهد (30 نفره) از زنان که سزارین انتخابی بودند. در گروه مورد 48 ساعت قبل از عمل, 12 میلی گرم بتامتازون دو بار به فاصله‌ 24 ساعت به صورت عضلانی تزریق شد و عوارض زخم جراحی طی هفت روز بعد از عمل در هر دو گروه به صورت بالینی مورد بررسی قرار گرفت. داده های جمع آوری شده به کمک نرم افزار آماری SPSS و به کمک آزمون های مجذور کای و فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: اکثر بیماران مورد مطالعه (60%) در گروه سنی 30-20 سال بوده و میانگین سنی هر دو گروه 21 سال بود. فراوانی نسبی بیماران دارای عارضه‌ زخم جراحی در گروه مورد (دریافت کننده بتامتازون) 30% و در گروه شاهد 33/23% بود، که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. شایع ترین عارضه قرمزی و پرخونی منطقه عمل جراحی بود. در 15% بیماران سایر عوارض مشاهده شده شامل ترشح سروزی، گرمای موضعی و اندوراسیون بود که در این موارد نیز اختلاف آماری معنی داری بین گروه مورد و شاهد وجود نداشت.

  نتیجه گیری: در مطالعه حاضر بتامتازون موجب افزایش عوارض زودرس زخم جراحی نشد و می توان از آن بدون نگرانی از عوارض ترمیم زخم جراحی به صورت پیش گیرانه جهت رسیده شدن ریه جنین در بیماران با سزارین انتخابی استفاده کرد.

---

  زمینه و هدف: با توجه به پیشرفت های روز افزون تکنولوژی و رشد بی سابقه ای که در زمینه اطلاعات علوم پزشکی صورت گرفته است، نیاز به آموزش و بهسازی نیروی انسانی پرستاری در وضعیت کنونی یک ضرورت است، هر چند اهمیت و لزوم آن مورد توجه بسیاری از محققین و صاحب نظران قرار گرفته و بر اجرای صحیح، جامع و کامل آن تاکید دارند، ولی متاسفانه آموزش و بهسازی نیروی انسانی پرستاری درگیر مسایل و مشکلاتی است که برای رفع آن، نیاز به تلاش وکوشش همه جانبه می باشد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت آموزش مداوم از دیدگاه پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل انجام شد.

  روش کار: این مطالعه یک بررسی توصیفی است که بر روی 386 نفر پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بود. اطلاعات به دست آمده با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها: 79% نمونه ها زن و 9/81% کارشناس پرستاری بودند. 6/35% از آنان تا به حال در بازآموزی شرکت نکرده بودند. 6/28% از قوانین آموزش مداوم پرستاری اطلاع داشتند. 25% جنبه کاربردی مطالب سخنرانی را کم و 5/56% آنان وضعیت ارایه مطالب در بازآموزی ها را متوسط ارزیابی کردند. 60% پرستاران تاثیرکنفرانس های ارایه شده در بیمارستان را بر عملکرد خویش خوب ارزیابی کردند. 8/59% پرستاران اظهار داشتند که نیاز های آموزشی آنها قبل از برگزاری کنفرانس ها ارزیابی نمی شود. 4/75% بیان کردند کتاب های جدید پرستاری در بیمارستان موجود نیست. 7/49% وضعیت برنامه های آموزشی بیمارستان ها را متوسط ارزیابی کردند. 8/43% بیان کردند که نحوه کار دستگاه های جدید به طور کامل آموزش داده نمی شود و 6/4% گفتند که پزشکان متخصص از پرستاران سؤال علمی می پرسند. در مجموع 2/55% پرستاران،‌ آموزش توسط پزشکان متخصص را متوسط ارزیابی کردند.

  نتیجه گیری: 8/50% پرستاران نحوه برگزاری برنامه های آموزش ضمن خدمت را در حد متوسط ارزیابی کردند لذا لزوم بازنگری در موضوع و شیوه اجرایی آموزش مداوم و نیاز سنجی مستمر قبل از بازآموزی احساس می شود.

---

  زمینه و هدف: دانشگاه کانون عالی ترین پیشرفت های علمی در همه زمینه ها است که موجب اعتلای علم و دانش در جامعه می گردد. بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزش و پژوهش دانشکده های پزشکی از نظر دانشجویان و اساتید و دانشکده های پزشکی موجود می تواند راه گشایی برای برنامه ریزی های موثر و مفید برای افزایش کیفیت و کمیت وضعیت آموزش و پژوهش باشد.

  روش کار: این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی از اردیبهشت سال 1384 لغایت اردیبهشت سال 1385 در دو دانشکده پزشکی دولتی و آزاد واحد اردبیل انجام شد. جامعه آماری شامل کل دانشجویان رشته پزشکی، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشکده های پزشکی آزاد و دولتی اردبیل بود اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. در مجموع 308 نفر دانشجو، 44 نفر عضو هیات علمی پرسشنامه را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار کامپیوتری SPSS نسخه 11 آنالیز گردید. وضعیت آموزشی و پژوهشی، وضعیت تحصیلی و امکانات و تجهیزات آموزشی و فضای آموزشی دانشکده های مذکور با هم و همچنین با وضعیت مطلوب 80% مقایسه شدند.

  یافته ها: از دیدگاه هیات علمی وضعیت پژوهش و آموزش دو دانشکده با هم اختلاف آماری معنی دار نشان می دهد. اما از نظر دانشجویان این دو دانشکده این اختلاف معنی دار نبود. در مقایسه وضعیت پژوهشی این دو دانشکده با استاندارد مطلوب 80% دانشکده پزشکی دولتی اختلاف آماری معنی داری نشان داد. اما در دانشکده پزشکی آزاد این اختلاف معنی دار نبود. در مقایسه فضای آموزشی دو دانشکده با استاندارد حد مطلوب 80% در دانشکده پزشکی آزاد اختلاف معنی دار بود ولی در دانشکده پزشکی دولتی اختلاف معنی دار نبود.

  نتیجه گیری: از نظر آموزشی دانشکده پزشکی دولتی و از نظر پژوهشی دانشکده پزشکی آزاد در وضعیت مطلوب تری قرار داشت.

---

زمینه و هدف: تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی کاتاراکت از شایعترین عوارض بعد از بیهوشی بوده و روش های مختلفی برای پیشگیری از این عارضه مورد استفاده قرار می گیرد. در مطالعه حاضر تاثیر استفاده قبل از عمل از متوکلوپرامید (10 میلی گرم)، دگزامتازون (8 میلی گرم) و ترکیب این دو دارو در کاهش میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی کاتاراکت با بیهوشی عمومی وریدی مورد بررسی قرار گرفته و با گروه دارونما مقایسه شده است.

روش کار: در این کارآزمایی بالینی دوسوکور یکصد بیمار داوطلب جراحی کاتاراکت به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شده اند. در گروه (P) دارونما cc2 سالین نرمال، در گروه (M) متوکلوپرامید 10 میلی گرم، در گروه (D) دگزامتازون 8 میلی گرم و در گروه (M+D) متوکلوپرامید 10 میلی گرم بعلاوه دگزامتازون 8 میلی گرم یک دقیقه قبل از القای بیهوشی تزریق گردید. بیماران بصورت یکسان داروهای بیهوشی دریافت کرده و پس از لوله گذاری تراشه تحت انفوزیون پروپوفول قرار گرفتند. پس از خاتمه عمل جراحی بروز تهوع و استفراغ در اطاق ریکاوری و همچنین 6 ساعت و 24 ساعت بعد از عمل جراحی مورد بررسی قرار گرفته و در فرمهای اطلاعات بیماران ثبت شد. نهایتا اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: بدنبال استفاده از این داروها میزان تهوع در ریکاوری از 44% در گروه دارونما به 20% در گروه متوکلوپرامید، 16% در گروه دگزامتازون و 8% در گروه ترکیب متوکلوپرامید و دگزامتازون کاهش یافته و میزان استفراغ از 20% در گروه دارونما به 4% در گروه متوکلوپرامید، 4% در گروه دگزامتازون و صفر درصد در گروه ترکیب این دو دارو کاهش یافته است که در هر دو مورد میزان تاثیر ترکیب دو داروی متوکلوپرامید و دگزامتازون در کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل معنی دار بوده است (p<0/05). بررسی 24 ساعته تهوع و استفراغ نیز نتایج مشابهی داشته است.

نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر استفاده ترکیبی از 10 میلی گرم متوکلوپرامید به علاوه 8 میلی گرم دگزامتازون قبل از القای بیهوشی بصورت چشمگیری میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل را کاهش داده و برای گروههای در معرض خطر این عارضه سودمند می باشد.

---

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روز افزون اعمال جراحی سرپایی ومیزان بالای جراحی در افراد مسن، ریکاوری سریعتر و بدون عارضه بیماران جهت برگشت سریعتر بیمار به روال عادی زندگی کاملا ضروری است. در این مطالعه کارآزمایی بالینی، مدت زمان بیداری از بیهوشی و میزان تهوع و استفراغ آن پس از استفاده از دو داروی مخدر سریع الاثر آلفنتانیل و رمی فنتانیل در افراد مسن مورد مقایسه قرار گرفته است.

روش کار: مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دوسوکور بود و بر روی 40 بیمار مسن بالای 65 سال کاندیدای جراحی کاتاراکت تحت بیهوشی عمومی انجام گردید. بیماران بصورت تصادفی به دو گروه 20 نفره تقسیم و در گروه اول، آلفنتانیل10 میکروگرم برای کیلوگرم و در گروه دوم رمی فنتانیل 5/0 میکروگرم برای کیلوگرم، یک دقیقه قبل از القای بیهوشی در عرض 30 ثانیه تزریق شد. هر دو گروه به روش یکسان تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و در طی بیهوشی از انفوزیون آلفنتانیل 1 میکروگرم برای کیلوگرم در دقیقه برای گروه اول و رمی فنتانیل 1/0 میکروگرم در کیلوگرم در دقیقه برای گروه دوم استفاده شد. در انتهای عمل جراحی، فاصله زمانی بین ختم تجویز داروهای بیهوشی تا برگشت تنفس خود بخودی، باز کردن چشمها با تحریک، پاسخ کلامی و ترخیص از اتاق ریکاوری ثبت گردید، همچنین میزان بروز عوارض مرتبط با داروهای مخدر در ریکاوری، ثبت شدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار آماری SPSS در قالب آزمون های آماری T، مجذور کای و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل گردیدند.

یافته ها: زمان برگشت تنفس خود بخودی در گروه آلفنتانیل 2 دقیقه و در گروه رمی فنتانیل3/3 دقیقه بودکه هرچنداین زمان در گروه آلفنتانیل1/3 دقیقه کوتاهتر بود ولی این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. زمان باز کردن چشم ها با تحریک، برگشت پاسخ کلامی و ترخیص از ریکاوری در دو گروه اختلاف معنی داری با هم نداشت. میزان بروز تهوع و استفراغ درریکاوری درگروه رمی فنتانیل 30% ودر گروه آلفنتانیل 5% بود که از نظر آماری اختلاف معنی دار بود(p<0/05).

نتیجه گیری: زمان ریکاوری بین دو داروی آلفنتانیل و رمی فنتانیل، اختلاف معنی داری با هم نداشت، ولی میزان تهوع و استفراغ در گروه رمی فنتانیل به طور معنی داری بیشتر از گروه آلفنتانیل بود.

---

زمینه و هدف: پره اکلامپسی یک بیماری با علت ناشناخته است که با شیوعی حدود 7/3% تولد زنده دیده شده و عامل 18% از مرگ مادران می باشد. علاوه بر آثار و عوارض مادری، عوارض جنینی نیز از معضلات عمده آن به حساب می آید. این مطالعه شیوع زایمان و نتایج زایمان زود رس و عوارض آن را با حاملگی طبیعی مقایسه می نماید.

روش کار: این یک مطالعه آینده نگر از نوع مقطعی (Cross sectional) بود که در 127 زن حامله مبتلا به پره اکلامپسی و 254 حاملگی طبیعی سالم انجام شد. آنالیز آماری با نرم افزار SPSS/Win و آزمون Chi-square انجام گرفت.

یافته ها: شیوع زایمان زودرس در بیماران مبتلا به پره اکلامپسی 4/54% و در مادران سالم 25% بود. در تعدادزایمان با 0/157=p ، سن با 0/265=p و روش زایمان با 0/226=p در دو گروه، از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت. ولی از نظر سن حاملگی (p<0/0001)، وزن تولد (p<0/0001)، مرگ و میر نوزادان (0/013=p)، آپگار زمان تولد (0/005=p) و بستری در (p<0/0001) NICU (Neonatal Intensive Care Unit) در دو گروه تفاوت معنی داری وجود داشت.

نتیجه گیری: زایمان زودرس، علت اختلاف اساسی بین دو گره پره اکلامپسی و حاملگی طبیعی بود. توجه به کنترل دقیق موارد بیماری و اجتناب از تصمیم گیری شتاب زده جهت ختم حاملگی در موارد خفیف پره اکلامپسی، می تواند تا حد زیادی نتایج نوزادان را در این گروه بهبود بخشید.