مقدمه و هدف: دیابت یک بیماری متابولیک است که در صورت عدم کنترل مناسب می‏تواند باعث ناتوانی و مرگ و میر قابل ملاحظه­ای گردد. انجمن دیابت آمریکا مراقبت از بیماران دیابتی را یک امر لازم و ضروری دانسته و اهداف چندی برای افزایش طول عمر بیماران و زندگی بهینه با عوارض کمتر پیشنهاد نموده است که براساس کنترل قند خون، لیپید، نوروپاتی، کنترل فشار خون، مراقبت از پا و توصیه های تغذیه ای و غربالگری بیماری های قلبی عروقی می‏باشد. هدف این مطالعه بررسی وضعیت مراقبت دیابت در کلینیک دیابت اردبیل و مقایسه آن با اهداف توصیه شده انجمن دیابت امریکا بود.

  روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که روی 100 بیمار مراجعه کننده به کلینیک دیابت اردبیل که با استفاده از جدول اعداد تصادفی در طول یکسال انتخاب شده بودند انجام گرفت. پرسشنامه حاوی سئوالات و معاینات بالینی و آزمایشگاهی برای بیماران با استفاده پرونده و خود بیماران تکمیل گردید. داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. از آمار توصیفی برای ارایه نتایج و برای نشان دادن ارتباط آزمون ها از مجذور همبستگی کای و آنالیز واریانس ANOVA یکطرفه استفاده گردید.

  یافته ها: در یکسال اخیر هموگلوبین گلیکوزیله و جمع آوری ادرار 24 ساعته از نظر میکروآلبومینوری به ترتیب در 33% و 16% از بیماران انجام گرفته بود اندازه گیری کلسترول HDL و LDL به ترتیب در 58% و 55% بیماران انجام یافته بود فقط 9% بیماران معاینه پا و تنها 5% از نظر نبض های محیطی معاینه شده بودند. در آزمایشات نهایی انجام شده روی بیماران 24% بیماران قندخون ناشتای در محدوده توصیه شده انجمن دیابت آمریکا یعنی 130-70 میلی گرم در دسی لیتر داشتند. 46% بیمارانی که هموگلوبین گلیکوزیله در آنها اندازه گیری شده بود در محدوده هدف بودند. 32% بیماران دچار میکروآلبومینوری و 4% ماکروآلبومینوری داشتند. رتینوپاتی دیابتی در 32% بیماران گزارش گردید. در نهایت تنها 10% بیماران برای آزمایشات FBS و BS_2hPP و LDL کلسترول و HbA₁C در سطح مطلوب قرار داشتند و 22% بیماران برای سه عامل فشارخون، کلسترول تام و کلسترول LDL در سطح مطلوب بود.

  نتیجه گیری: در 100 بیمار مورد مطالعه تفاوت زیادی از نظر کیفیت کنترل دیابت با توصیه های ADA (انجمن دیابت امریکا) وجود داشت.

  زمینه و هدف: اجرای موفق برنامه ‏های مراقبت از بیماران دیابتی می‏تواند عوارض حاد و مزمن ناشی از بیماری را کاهش دهد. این مطالعه به منظور ارزیابی وضعیت مراقبت بر اساس سیستم امتیازدهی، در بیماران دیابتی نوع 2 کلینیک دیابت اردبیل طراحی و اجرا شد.

  روش کار: مطالعه به صورت مقطعی، با انتخاب 300 نفر از بیماران دیابتی نوع دو 70-20 ساله به روش آسان در سال 1393 اجرا شد. اطلاعات بیماران با استفاده از پرسشنامه، توسط پرسشگر جمع ‏آوری گردید. بر اساس امتیاز جدول نمره‏ دهی مراقبت، هر بیمار در یکی از طبقات ≤ 10، 20-15 و >20 قرار گرفت . آنالیز آماری با روش‌های آمار توصیفی و با استفاده از آزمون‌های ANOVA ، کروسکال - والیس، کای دو و آزمون دقیق فیشر انجام شد.

  یافته ها: اکثریت بیماران را زنان تشکیل می‌داد (3/72%) و میانگین و انحراف معیار سن بیماران 13/9 ± 13/54 سال بود. میانگین و انحراف معیار BMI ، 77/4 ± 58/29؛ HbA1c ، 13/2 ± 93/8؛ FBS ، 23/84 ± 81/191 و طول مدت ابتلای به بیماری 89/5 ± 74/7 بود . میانگین و انحراف معیار مقادیر کلسترول، LDL ، HDL و تری گلیسیرید به ترتیب برابر 18/47 ± 75/189، 13/38 ± 09/105، 16/13 ± 45/49 و 58/96 ± 77/195 بودند. میانگین و انحراف معیار امتیاز کیفیت مراقبت در مشارکت کنندگان 67/9 ± 03 /23 بود . این امتیاز در 7/29% بیماران ≤ 10، 51% در محدوده 20-15 و در 3/19% نیز >20 بود. مقادیر متغیرهای HbA1c ، FBS ، فشارخون دیاستولیک، کلسترول و LDL در سه گروه مراقبتی اختلاف معنی ‌داری نشان دادند ( 05/0> p ).

  نتیجه گیری: در مطالعه حاضر وضعیت مراقبت بیماران دیابتی نوع دو فاصله زیادی با استانداردهای توصیه شده دارد؛ لذا جهت رفع موانع و مشکلات موجود، اجرای برنامه‏ های مداخله‏ ای موثر توصیه می‏شود. همچنین استفاده از سیستم امتیازدهی در ارزیابی وضعیت مراقبت می‏تواند به عنوان روشی سریع، آسان و قابل اعتماد جهت بررسی کیفیت مراقبت بیماران دیابتی مورد استفاده قرار گیرد.