زمینه و هدف: بیماری های عروقی مغز شایع ترین بیماری دستگاه اعصاب و سومین علت مرگ افراد بالاتر از ۴۵ سال می‎باشد. بیشتر سکته‎ها در بزرگسالان ایسکمیک بوده و حدود یک پنجم آن را تنگی های داخل یا خارج جمجمه‎ای شریان کاروتید داخلی تشکیل می‎دهند. ‎ اولتراسونوگرافی یک روش غیرتهاجمی، مقرون به صرفه و بی‎خطر برای بررسی عروق داخل و خارج جمجمه می‎باشد که به دو صورت داپلر ترانس کرانیال ( Trans Cranial Doppler ) و داپلکس کاروتید انجام می‌شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کامل بودن روش TCD جهت تشخیص تنگی های قابل ملاحظه کاروتید که ایجاد علامت می‎کنند، انجام شده است.

  روش کار: مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی در ۵۰ بیمار متوالی از بیماران بستری در بخش اعصاب بیمارستان امام که هم تحت TCD و هم داپلکس کاروتید قرار گرفته بودند انجام گرفت، متغیر های سرعت جریان خون، وجود جریان خون جانبی و میزان تنگی گزارش شده توسط دو روش فوق مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت اطلاعات به دست آمده با کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه ۵/۱۱ و با استفاده از آزمون های آماری تی،‌ مجذور کای و فیشر تجزیه و تحلیل شد.

  یافته ها: از ۵۰ فرد مورد مطالعه ۳۴ مورد (۶۸%) مرد و بقیه زن بودند. میانگین سنی افراد ۶۶ سال بود,۷۰% بیماران بالای ۶۵ سال و ۶۸% سابقه پرفشاری خون داشتند. (بین پارامترهای سرعت جریان خون سیستولی و دیاستولی و نمایه ضربان داری به دست آمده از TCD و داپلکس از شریان کاروتید داخلی، تفاوت آماری معنی‎دار وجود نداشت). بین درصد تنگی گزارش شده توسط TCD و داپلکس تفاوت آماری معنی‎دار وجود نداشت. در ۵۷/۷۸% موارد TCD بیمارانی که تنگی کاروتید داشتند، جریان خون جانبی وجود داشت.

  نتیجه گیری: وجود ارتباط قابل قبول از نظر پارامترهای سرعت جریان بین دو روش TCD و داپلکس کاروتید و همچنین بین درصد تنگی‎های گزارش شده توسط دو روش ذکر شده در این مطالعه نشان ‎داد که انجام TCD برای تشخیص تنگی‌های قابل ملاحظه کاروتید (که سبب اختلال همودینامیک می‎شوند) و نیز در غربالگری بیماران دچار حوادث عروق مغزی یک روش مفید می‎باشد، ولی برای ارزیابی دقیق تنگی، نوع پلاک و تشخیص تنگی های زیر ۵۰% انجام داپلکس کاروتید نیز ضرورت دارد و در واقع مکمل همدیگرند.

زمینه و هدف: تنگی آترواسکلروتیک قلمرو شریان کاروتید و شاخه های آن شایع ترین علت سکته مغزی می باشد. فراوانی نسبی بسیاری از تنگی شریان های داخل جمجمه ای در نژادهای آفریفایی و خاور دور در مطالعات قبلی گزارش شده است.

روش کار: این مطالعه بصورت دو مرکزی و آینده نگر در ۳۰۴ بیمار سالمند بستری در بیمارستان مکنزی کانادا مبتلا به سکته مغزی در قلمرو کاروتید و سپس همان تعداد بیمار سالمند با نسبت جنسی مشابه بستری در بیمارستان ولیعصر بیرجند در سال های ۸۴-۱۳۸۳ انجام شد. تشخیص سکته مغزی در قلمرو کاروتید در دو مرکز توسط نورولوژیست، عروقی بود. در تمامی بیماران داپلر کاروتید و ترانس کرانیال بروش استاندارد توسط یک نفر نوروسونولوژیست انجام گرفت. توپوگرافی تنگی آترواسکلروتیک قلمرو کاروتید دو طرف در بیماران بررسی شد. تست دقیق فیشر برای تحلیل آماری بکار رفته و (p<۰/۰۵) معنی دار تلقی شد.

یافته ها: در گروه بیماران ایرانی ۷۱ نفر (۲۳/۳%) و در گروه بیماران آمریکای شمالی ۸۳ نفر (۲۷/۳%) تنگی شریان کاروتید داخلی در ناحیه گردن را داشتند که تفاوت فراوانی نسبی آن معنی دار نمی باشد p=۰/۳, df=۱ ,OR=۰/۸۱,%۹۵ CI(۰/۵۶-۱/۱۷ تنگی شدید بیشتر یا مساوی ۷۰ % در ۱۴ بیمار ایرانی (۶/ ۴%) و ۲۳ بیمار آمریکای شمالی (۷/۵%) یافت شد که تفاوت توزیع فراوانی آن معنی دار نیست  p=۰/۱۷, df=۱, OR=۰/۵۹, %۹۵ CI (۰/۳-۱/۷۷. در گروه بیماران ایرانی ۱۴ نفر (۴/۶%) و در گروه بیماران آمریکای شمالی نیز ۵ نفر (۱/۶%) تنگی شاخه های داخل جمجمه ای قلمرو عروقی کاروتید را داشتند که تفاوت آن معنی دار است (۸/۱-۱)p=۰/۰۳۸, df=۱, OR=۲/۹,%۹۵ CI. تنگی توام شاخه های داخل و خارج جمجمه ای قلمرو کاروتید نیز در دو بیمار ایرانی و ۱ بیمار آمریکای شمالی مشاهده شد.

  زمینه و هدف: افزایش چربی بدن یکی از عوامل خطر پیشرفت بیماری­های مزمن می باشد. شناسایی بهترین شاخص تن سنجی به عنوان ابزاری آسان جهت تعیین افراد تحت خطر بیماری قلبی عروقی در هر جامعه­ای ضروری می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط چاقی شکمی با مراحل ابتدایی آترواسکلروز از طریق تعیین ضخامت انتیما مدیا بر روی زنان بزرگسال انجام شد.

  روش کار: مطالعه مقطعی حاضر بر روی ۱۰۰ زن سالم بزرگسال ۵۰-۱۸ سال انجام شد. شاخص های تن سنجی طبق دستورالعمل های استاندارد اندازه گیری و محاسبه شد. حدود مرزی انتخابی برای دور کمر ( WC )، نسبت دور کمر به باسن ( WHR ) و نسبت دور کمر به قد ( WHtR ) به ترتیب cm ۸۸، ۸/۰ و ۵/۰ می باشد. تعیین ضخامت انتیما مدیا شریان کاروتید ( CIMT ) به عنوان نشانگر مراحل ابتدایی آترواسکلروز از طریق روش غیر تهاجمی سونوگرافی انجام شد. افراد با میانگین mm ۸/۰ ≥ CIMT به عنوان" افراد سالم" و mm ۸/۰< CIMT به عنوان "افراد تحت خطر" در نظر گرفته شدند.

  یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۸/۱ ± ۹۶/۳۰ سال و میانگین WC ، WHR ، WHtR و CIMT افراد به ترتیب cm ۱۷/۰ ± ۹۵، ۰۸/۰ ± ۸۷/۰، ۱۱/۰ ± ۶۱/۰ و ۱۵/۰ ± ۶۳/۰ بود. تمامی شاخص­های تن سنجی چاقی شکمی با میانگین CIMT همبستگی مثبت معنی دار داشتند (۰۵/۰> p ). WC با حد مرزی cm ۸۸ نسبت به WHR و WHtR در مجموع حساسیت و ویژگی بالاتری داشت.

  نتیجه گیری: شاخص WC با حد مرزی cm ۸۸ نسبت به دو شاخص WHR و WHtR جهت شناسایی افراد تحت خطر آترواسکلروز بهتر است.