---

  زمینه و هدف: کاتاراکت پیری یک بیماری شایع در دنیا و از علل شایع کاهش دید و نابینایی است. این بیماری تحت عوامل بسیاری که مهمترین آن افزایش سن است ایجاد می شود. سایر عوامل خطر شامل جنس، سیگار، نورآفتاب، محل زندگی، مشاغل خطرزا ، سابقه خانوادگی، بیماری های سیستمیک و ... می باشند. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک موارد جراحی شده کاتاراکت پیری و ترسیم یک نمای کلی از آن انجام شد تا بستری برای تحقیقات آینده باشد .

  روش کار : مطالعه به روش توصیفی- مقطعی وگذشته نگر انجام شد. با بررسی پرونده های بیمارانی که از اول فروردین 1378 لغایت اسفند 1378 در بیمارستان علوی اردبیل عمل جراحی کاتاراکت شده بودند، اطلاعات مورد نیاز استخراج و ثبت گردید و سپس تحت آنالیز آماری قرار گرفت.

  یافته ها : 218 پرونده بررسی شد که شیوع کاتاراکت پیری 9/83% بود. در جنس مذکر بیشتر از مونث و بیشترین شیوع سنی آن دهه ششم بود. این بیماری بیشتر درچشم چپ دیده شد و شایعترین تابلوی بالینی مراجعه کنندگان کاهش دید در حد درک نور بود. 9/2 % بیماران، مورد شناخته شده دیابت بودند و1/22 % پر فشاری خون داشتند.

  نتیجه گیری : با توجه به شیوع این بیماری لازم است جهت تسریع در مداوای بیماران برنامه ریزی گردد، همچنین لازم است آموزش و توصیه های لازم جهت مراجعه به موقع بیماران ارایه گردد.

---

زمینه و هدف: عمل جراحی کاتاراکت در بچه ها یکی از اعمال جراحی پیچیده و مشکل در چشم پزشکی است. هر چند که شیوع کاتاراکت کم و به نسبت 1 در 2000 مورد است ولی از علل عمده کوری در بچه هاست. شیوع آن در کشورهای فقیر 30 مورد در 100000 است. جدیدترین روش جراحی کاتاراکت مادرزادی که بر آن تاکید می شود، عمل جراحی به روش برداشتن لنز و ویترکتومی با دستگاه ویترکتوم می باشد. این مطالعه به بررسی نتایج بعد از عمل بیماران بستری بعلت کاتاراکت مادرزادی که به روش لنزکتومی ویترکتومی جراحی شده بودند، می پردازد.
روش کار: پس از تشخیص کاتاراکت مادرزادی کودکان و معاینات اولیه، در صورت لزوم معاینه زیر بیهوشی انجام می شد و در صورت امکان در تمام بیماران رتینوسکوپی انجام و فشار داخل چشم اندازه گیری می گردید. در مواردی که معاینه ته چشم ممکن بود میزان رفلکس قرمز رنگ ته چشم (Red Reflex) تعیین گردید. درجه بندی بصورت زیر و شامل درجه صفر (عدم وجود کدورت عدسی)، درجه 1( وجود کدورت نقطه ای تا یک میلیمتر)، درجه 2A (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر کمتر از غیر کدر)، درجه 2B (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر بیشتر از غیر کدر) و درجه 3 (وجود کدورت در تمام لنز) بود. بیماران در دو گروه شامل گروه اول بیماران با کاتاراکت مادرزادی و گروه دوم بیمارانی که به علت تروما کاتاراکت ثانویه داشتند مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: بیماران گروه اول شامل 24 بیمار و 33 چشم می شد، 26 چشم ( 79%) با شرایط بعد از عمل خیلی خوب ، 4 چشم (12%) با شرایط بعد از عمل خوب و 3 چشم (9%) با شرایط عمل نسبتا خوب بودند. در بیماران گروه دوم که شامل 17 بیمار بود، 9 مورد ( 56%) با نتایج بعد از عمل خیلی خوب، 4 مورد (26%) با شرایط بعد از عمل خوب، 4 مورد ( 26%) با شرایط بعد از عمل متوسط بیمارستان را ترک کردند و در هیچکدام نتایج ضعیف وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتیجه خوب بعد از عمل در این روش و امکان بازیابی سریع قدرت بینایی در بچه ها روش عمل جراحی لنزکتومی ویترکتومی هنوز یک روش ارجح است.

---

زمینه و هدف: تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی کاتاراکت از شایعترین عوارض بعد از بیهوشی بوده و روش های مختلفی برای پیشگیری از این عارضه مورد استفاده قرار می گیرد. در مطالعه حاضر تاثیر استفاده قبل از عمل از متوکلوپرامید (10 میلی گرم)، دگزامتازون (8 میلی گرم) و ترکیب این دو دارو در کاهش میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی کاتاراکت با بیهوشی عمومی وریدی مورد بررسی قرار گرفته و با گروه دارونما مقایسه شده است.

روش کار: در این کارآزمایی بالینی دوسوکور یکصد بیمار داوطلب جراحی کاتاراکت به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شده اند. در گروه (P) دارونما cc2 سالین نرمال، در گروه (M) متوکلوپرامید 10 میلی گرم، در گروه (D) دگزامتازون 8 میلی گرم و در گروه (M+D) متوکلوپرامید 10 میلی گرم بعلاوه دگزامتازون 8 میلی گرم یک دقیقه قبل از القای بیهوشی تزریق گردید. بیماران بصورت یکسان داروهای بیهوشی دریافت کرده و پس از لوله گذاری تراشه تحت انفوزیون پروپوفول قرار گرفتند. پس از خاتمه عمل جراحی بروز تهوع و استفراغ در اطاق ریکاوری و همچنین 6 ساعت و 24 ساعت بعد از عمل جراحی مورد بررسی قرار گرفته و در فرمهای اطلاعات بیماران ثبت شد. نهایتا اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: بدنبال استفاده از این داروها میزان تهوع در ریکاوری از 44% در گروه دارونما به 20% در گروه متوکلوپرامید، 16% در گروه دگزامتازون و 8% در گروه ترکیب متوکلوپرامید و دگزامتازون کاهش یافته و میزان استفراغ از 20% در گروه دارونما به 4% در گروه متوکلوپرامید، 4% در گروه دگزامتازون و صفر درصد در گروه ترکیب این دو دارو کاهش یافته است که در هر دو مورد میزان تاثیر ترکیب دو داروی متوکلوپرامید و دگزامتازون در کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل معنی دار بوده است (p<0/05). بررسی 24 ساعته تهوع و استفراغ نیز نتایج مشابهی داشته است.

نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر استفاده ترکیبی از 10 میلی گرم متوکلوپرامید به علاوه 8 میلی گرم دگزامتازون قبل از القای بیهوشی بصورت چشمگیری میزان تهوع و استفراغ بعد از عمل را کاهش داده و برای گروههای در معرض خطر این عارضه سودمند می باشد.

---

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روز افزون اعمال جراحی سرپایی ومیزان بالای جراحی در افراد مسن، ریکاوری سریعتر و بدون عارضه بیماران جهت برگشت سریعتر بیمار به روال عادی زندگی کاملا ضروری است. در این مطالعه کارآزمایی بالینی، مدت زمان بیداری از بیهوشی و میزان تهوع و استفراغ آن پس از استفاده از دو داروی مخدر سریع الاثر آلفنتانیل و رمی فنتانیل در افراد مسن مورد مقایسه قرار گرفته است.

روش کار: مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دوسوکور بود و بر روی 40 بیمار مسن بالای 65 سال کاندیدای جراحی کاتاراکت تحت بیهوشی عمومی انجام گردید. بیماران بصورت تصادفی به دو گروه 20 نفره تقسیم و در گروه اول، آلفنتانیل10 میکروگرم برای کیلوگرم و در گروه دوم رمی فنتانیل 5/0 میکروگرم برای کیلوگرم، یک دقیقه قبل از القای بیهوشی در عرض 30 ثانیه تزریق شد. هر دو گروه به روش یکسان تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و در طی بیهوشی از انفوزیون آلفنتانیل 1 میکروگرم برای کیلوگرم در دقیقه برای گروه اول و رمی فنتانیل 1/0 میکروگرم در کیلوگرم در دقیقه برای گروه دوم استفاده شد. در انتهای عمل جراحی، فاصله زمانی بین ختم تجویز داروهای بیهوشی تا برگشت تنفس خود بخودی، باز کردن چشمها با تحریک، پاسخ کلامی و ترخیص از اتاق ریکاوری ثبت گردید، همچنین میزان بروز عوارض مرتبط با داروهای مخدر در ریکاوری، ثبت شدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار آماری SPSS در قالب آزمون های آماری T، مجذور کای و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل گردیدند.

یافته ها: زمان برگشت تنفس خود بخودی در گروه آلفنتانیل 2 دقیقه و در گروه رمی فنتانیل3/3 دقیقه بودکه هرچنداین زمان در گروه آلفنتانیل1/3 دقیقه کوتاهتر بود ولی این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. زمان باز کردن چشم ها با تحریک، برگشت پاسخ کلامی و ترخیص از ریکاوری در دو گروه اختلاف معنی داری با هم نداشت. میزان بروز تهوع و استفراغ درریکاوری درگروه رمی فنتانیل 30% ودر گروه آلفنتانیل 5% بود که از نظر آماری اختلاف معنی دار بود(p<0/05).

نتیجه گیری: زمان ریکاوری بین دو داروی آلفنتانیل و رمی فنتانیل، اختلاف معنی داری با هم نداشت، ولی میزان تهوع و استفراغ در گروه رمی فنتانیل به طور معنی داری بیشتر از گروه آلفنتانیل بود.

---

  پروتئین C یک گلیکوپروتئین وابسته به ویتامین K می­باشد. کمبود پروتئین C یک اختلال ژنتیکی نادر است که بطور شایع پوست، چشم­ها، سیستم عصبی مرکزی، ریه­ها و کلیه­ها را درگیر می­کند. در این مطالعه یک مورد کمبود شدید پروتئین C نوزادی با پورپورا فولمینانت در هنگام تولد که منجر به کاتاراکت دو طرفه چشمی شده بود، گزارش می­گردد. بیمار ابتدا با پلاسمای منجمد تازه و سپس با وارفارین خوراکی درمان گردید. تمام ضایعات نکروتیک پوستی بهبود یافت. بیمار اولین فرزند والدین بدون علامت از نظر کمبود پروتئین C بود. در این مطالعه، همچنین متون علمی مربوط به همراهی کاتاراکت و کمبود پروتئین C مورد بحث قرار گرفت.

---

  زمینه و هدف: اختلال بینائی شامل کاهش دید خفیف تا کوری کامل می باشد که در بررسی های مختلف در سراسر جهان براساس تعاریف مختلف نتایج نسبتاً متفاوتی بدست آمده است. با توجه به اینکه بعضی از علل کوری در مراحل اولیه قابل پیشگیری و بهبود می باشند با انجام چنین مطالعاتی می توان کمک شایانی به مسائل اجتماعی و بهداشتی جامعه کرد. هدف از مطالعه حاضر تعیین علل اختلالات بینایی در افراد بالای 40 سال می باشد.

  روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی بود که در آن 300 بیمار مورد مطالعه قرار گرفت که بالای 40 سال سن داشته و اختلال دید در حد شمارش انگشتان یا بدتر داشتند. اطلاعات مربوط به این بیماران در پرسشنامه ها درج گردید و تشخیص بیماری توسط پزشک متخصص داده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد آنالیز آماری قرار گرفتند.

  یافته ها : پنجاه و هفت درصد مراجعه کنندگان مرد و بقیه زن بودند. 41% شهری و 59% روستائی بودند . شایعترین علت اختلال بینائی در این مطالعه کاتاراکت (57% ) و در مراحل بعدی گلوکوم اولیه (16%)، یووئیت( 6%)، بیماری قرنیه( 6%)، دژنرسانس سنی ماکولا (33/4%)، رتینوپاتی دیابتی (4%) و عیوب انکساری (نزدیک بینی 4%) قرار داشتند و انسداد ورید مرکزی شبکیه با 66/0 %کمترین شیوع را داشت. بیماریهای شبکیه با 15% در رده سوم علل عمده اختلال بینائی قرار داشتند.

  کاتاراکت در آقایان 9/43% و در خانم ها 4/74% علل اختلال بینائی را تشکیل می داد. گلوکوم با (6/24%) دومین علت شایع اختلال بینائی در مردان و در زنان با 7/4% سومین علت شایع را تشکیل می داد و نسبت به مردان از شیوع خیلی کمتری برخوردار بود.

  نتیجه گیری: در این مطالعه همانند سایر مطالعات جهانی، کاتاراکت شایعترین علت اختلال بینائی و گلوکوم دومین علت شایع بود. در این مطالعه میزان شیوع گلوکوم در مردان بمراتب بیشتر از زنان بود که به نظر می رسد با توجه به حساس بودن خانمها به وضعیت سلامتی خود زمان مراجعه به چشم پزشک زودتر از مردان بوده و با توجه به اینکه اگر گلوکوم در مراحل اولیه تشخیص داده شود با درمانهای مناسب می توان بیماری را کنترل کرد و مانع از کوری غیر قابل برگشت شد.

---

زمینه و هدف: کاتاراکت شایع‫ترین عامل نابینایی در جهان است و در کشور ایران طبق برآورد انجام شده سالانه حـدود صـد هـزار مورد عمل جراحی کاتاراکت انجام می‫شود. این مطالعه با هدف تعیین شیوع مورفولوژی انواع کاتاراکت و برخی عوامل مرتبط با آن در بیماران کاندید عمل جراحی در مرکز جراحی نور اردبیل انجام شده است.
روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی 780 بیمار مراجعه کننده به کلینیک چشم پزشکی نور شهر اردبیل با تشخیص کاتاراکت، انجام گردید. جمع‫آوری اطلاعات با استفاده از چک لیست توسط محقق صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارSPSS-25  و با روش‫های آماری توصیفی انجام گردید.
یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که از 1018 چشم مورد بررسی، 590 چشم (58‏‎%) مربوط به زنان و 428 چشم (42‏%) مربوط به مردان و میانگین سنی کل بیماران 43‏/‏11‏±‏88‏/‏65  سال بود. میانگین شدت انواع کاتاراکت PSC، Nuclear، و Cortical به ترتیب 62‏/‏0‏±‏56‏/‏4، 89‏/‏0‏±‏79‏/‏4 و 48‏/‏0‏±‏21‏/‏4 بود. بین بیماران دیابتیک با رتین نرمال (034/0‏=‏p)، بیماران مبتلا به ﺳﻨﺪرم ﺳﻮدواﻛﺴﻔﻮﻟﻴﺎﺳﻴﻮن (0/001‏=‏p)، بیماران مبتلا به هیپروپی (0/008‏=‏p)، بیماران مبتلا به کدورت قرنیه (0/036‏=‏p)، بیماران مبتلا به انسداد مجرای نازولاکریمال (0/032‏=‏p) و سایر بیماران از لحاظ نوع کاتاراکت تفاوت معناداری وجود داشت (0/034‏=‏p) و در سایر بیماری‫های همراه با بیماران از لحاظ انواع کاتاراکت تفاوت معناداری وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر مبنی بر ارتباط معنی‫دار برخی از بیماری‫های همراه با انواع مختلف مورفولوژیک کاتاراکت ارزیابی دقیق تاریخچه طبی از نظر وجود بیماری‫های همراه زمینه ای در بیمار جهت برنامه ریزی دقیق قبل از عمل و پیگیری‫های متناسب با نوع کاتاراکت، توصیه می‫شود.