---

  زمینه و هدف : مطالعات قبلی نشان داده است که مصرف مورفین در طی بارداری می‌تواند موجب تأخیر در نمو جفت و جنین در نتیجه ایجاد نقایص جنینی گردد. این پژوهش به بررسی اثر مصرف مورفین توسط مادر باردار بر تکوین سلولهای بخشهای مادری و جنینی جفت از موشهای بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار پرداخته ‌است.

  روش کار: در این تحقیق از موشهای بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار با محدوده وزنی ۱۷۰-۲۰۰ گرم استفاده شد. گروه‌ مورد پس از بارداری، مورفین را با دوز mg/ml ۰۵/ در آب آشامیدنی و گروه کنترل آب آشامیدنی خالص دریافت می‌کردند. در روز ۱۴ و ۱۷ بارداری موش‌های باردار با کلروفرم کشته شده و جفت به همراه رحم طی عمل جراحی از بدن حیوان خارج و به منظور فیکس شدن به مدت چهارده روز در محلول فرم آلدئید ۱۰% قرار گرفتند. سپس جفت ها به همراه رحم فیکس شده مراحل پردازش بافتی را طی کرده و پس از برش‌گیری و رنگ‌آمیزی با روش هماتوکسیلین-ائوزین از نظر تکوین ضخامت لایه ها و تعداد سلولهای بخشهای مادری و جنینی مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت و توسط نرم افزار موتیک ارزیابی شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تی غیر زوجی استفاده شد.

  یافته‌ها : نتایج مطالعه نشان داد مصرف مورفین باعث افزایش ضخامت بخش مادری جفت همچنین افزایش تعداد سلولهای بخش جنینی و مادری جفت می شود.

  نتیجه گیری : مصرف مورفین خوراکی می تواند از تکوین و عملکرد طبیعی سلولهای جفتی جلوگیری کند. این نقص در جفت رت های باردار معتاد به اپیوئیدها قابل مشاهده است

---

زمینه و هدف: از میان سیستم های مختلفی که در مکانیسم کنترل درد دخیل هستند، نقش سیستم اپیوئیدی در مهار درد دارای اهمیت زیادی می باشد. گیاه مرزنجوش در طب سنتی دارای خواص ضد دردی بوده و در برخی از مناطق ایران از جمله شمال و شمال غربی، گسترده شده است. تاکنون درباره ی مکانیسم دقیق اثر ضد دردی گیاه مرزنجوش گزارشی منتشر نشده است. از این رو در مطالعه حاضر، اثر تداخلی عصاره ی آبی مرزنجوش با آگونیست گیرنده های اپیوئیدی (مورفین) و آنتاگونیست آنها (نالوکسان) مورد بررسی قرار گرفته است.
روش کار: در این مطالعه تجربی، ۲۸ سر موش صحرایی نر، با محدوده وزنی۲۰۰-۲۵۰  گرم، استفاده شد (هر گروه ۷ سر). موش ها با تزریق کتامین ( mg/kg rat ۸۰) و زایلازین ( mg/kg rat ۱۰) به صورت داخل صفاقی بیهوش شدند. کانول گذاری در ناحیه بطن چپ مغز با استفاده از دستگاه استریوتاکس و اطلس پاکسینوز انجام گرفت. جهت بهبودی ۷-۵ روز به حیوانات فرصت داده شد. در مطالعه پایلوت، دوز  ۳ µg/rat,i.c.v   از عصاره به عنوان دوز ضد مؤثر دردی تعیین گردید. حیوانات به ۴ گروه تقسیم شدند. گروه های کنترل (۱ و ۲) تجویز توأم سالین ( ۵/۰  ml /rat.i.p)/ عصاره ۳µg/rat,i.c.v یا سالین   µl /rat.i.c.v ۰/۵ )، گروه های اصلی: مورفین  ( mg/kg.i.p ۲ ) / عصاره ( ۳ µg/rat,i.c.v  )،  نالوکسان  ( mg/kg.i.p ۱ ) / عصاره (۳ µg/rat,i.c.v ) صورت گرفت. سنجش درد با دستگاه Tail flick در دقایق ۳۰،۴۵،۶۰،۷۵،۹۰،۱۲۰ صورت گرفت. نتایج با   نرم افزار SPSS و آزمون آماری  Repeated Measurement  و  ANOVA  بررسی گردید.
یافته ها: تجویز توأم نالوکسان (mg/kg.i.p ۱) به همراه عصاره موجب کاهش معنی داری در اثر ضد دردی عصاره گردید (p <۰/۰۵ ) همچنین، کاهش معنی داری در میانگین پاسخ تأخیری به محرک دردناک در زمان های ۹۰ دقیقه و ۱۲۰ دقیقه بعد از مداخله در مقایسه با گروه کنترل ، در آزمون Tail-Flick مشاهده شد (p <۰/۰۱ ,p <۰/۰۵).
نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه ی حاضر، می توان چنین نتیجه گیری کرد که حداقل قسمتی از اثرات ضد دردی عصاره آبی مرزنجوش از طریق گیرنده های اپیوئیدی میانجی گری می گردد.

---

زمینه و هدف: تاکنون گزارش‫های مختلفی در مورد رابطه هورمون های جنسی و تفاوت های وابسته به جنس با درد و ضد درد در انسان ها و حیوانات آزمایشگاهی ارائه شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات هورمون تستوسترون و داروی آنتی آندروژن اسپیرونولاکتون بر بی دردی ناشی از مورفین در موش‫های نر با استفاده از آزمون فرمالین بود.
روش کار: در این مطالعه، ۸۰ سر موش نر به ۱۰ گروه ۸ تایی بصورت زیر تقسیم شدند: نرمال سالین (کنترل)، روغن کنجد (بعنوان حلال تستوسترون)، تستوسترون با دوزهای ۵ و ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، اسپیرونولاکتون، مورفین، روغن کنجد+ مورفین، تستوسترون ۵ + مورفین، تستوسترون ۱۵+ مورفین و اسپیرونولاکتون+ مورفین. سپس آزمون فرمالین در موش‫ها انجام شد و یافته ها با روش آنالیز واریانس یکطرفه مقایسه شدند.
یافته ها: نتایج نشان دادند که گروه های روغن کنجد + مورفین (۰/۰۰۱p<)، مورفین (۰/۰۰۱p< )، تستوسترون ۵ + مورفین ( ۰/۰۰۱p<) و تستوسترون۱۰ + مورفین ( ۰/۰۰۱p<) بطور معنی‫داری موجب کاهش درد حاد و گروه های تستوسترون۵ (۰/۰۵<p)، تستوسترون۱۰ ( ۰/۰۰۱p<)، روغن کنجد + مورفین ( ۰/۰۰۱p<)، مورفین (۰/۰۰۱p< )، تستوسترون۵ + مورفین ( ۰/۰۰۱p<) و تستوسترون۱۰ + مورفین ( ۰/۰۰۱p<) بطور معنی داری موجب کاهش درد مزمن در مقایسه با موش‫های گروه کنترل شدند. اسپیرونولاکتون در حضور و عدم حضور مورفین تاثیری بر تخفیف درد در مقایسه با موش‫های گروه کنترل نداشت.
نتیجه گیری: می‫توان نتیجه گیری کرد که تستوسترون دارای اثرات ضد دردی در مرحله درد مزمن می باشد. از طرفی اسپیرونولاکتون بواسطه خواص آنتی آندروژنی ممکن است دارای اثرات هایپرآلژزیا باشد.