زمینه و هدف: سل همچنان به عنوان یک بیماری تهدیدکننده جدی سلامت افراد جامعه رو به گسترش است و در این میان پیدایش سویه های مقاوم به دارو بر شدت مشکل افزوده است. از آنجا که در حال حاضر از وضعیت مقاومت دارویی ضد سلی در میان بیماران مسلول در مشهد اطلاعاتی موجود نمی باشد این مطالعه جهت تعیین میزان شیوع مقاومت دارویی ضد سل در مشهد به انجام رسید.

  روش کار: حساسیت 75 ایزوله مایکوباکتریوم توبرکلوزیس جدا شده از بیماران مبتلا به سل ریوی و خارج ریوی در دوره زمانی اسفند سال 1380 لغایت شهریور 1381 نسبت به چهار آنتی‌بیوتیک ریفامپین، ایزونیازید، اتامبوتول و استرپتومایسین با استفاده از Indirect Proportion Method ارزیابی شد. سوابق پزشکی بیماران مورد بررسی قرار گرفت. بیمارانی که سابقه مصرف داروی ضد سل نداشتند و یا کمتر از یک ماه دارو دریافت نموده بودند به عنوان موارد جدید و آنهایی که سابقه مصرف داروی ضد سل برای مدت بیش از یک ماه داشتند به عنوان بیماران درمان شده قبلی در نظر گرفته شدند.

  یافته ها: از 75 ایزوله مایکوباکتریوم، 70 ایزوله(3/93%) از بیماران جدید و 5 ایزوله (6/6%) از بیماران دارای سابقه درمان جدا شده اند. 68 بیمار(6/90%) به سل ریوی و 7 بیمار(3/9%) به سل خارج ریوی مبتلا بودند. 23 ایزوله از 75 مورد حداقل به یک دارو مقاوم بودند. بیشترین میزان مقاومت نسبت به استرپتومایسین دیده شد. سه مورد از 75 ایزوله به هر چهار داروی مورد آزمایش مقاوم بودند. مقاومت چند دارویی در 43/1 % از بیماران بدون سابقه قبلی مصرف داروی ضد سل و در 40 % از بیماران با سابقه قبلی مصرف داروی ضد سل مشاهده شد.

  نتیجه‌گیری: مقاومت چند دارویی در بیماران جدید در مطالعه حاضر نسبت به سایر مطالعات کمتراست. بیشتر موارد مقاومت دارویی با سابقه درمان قبلی در ارتباط می باشد ، بنابراین لازم است ضمن اجرا ی طرح DOTS ، بطور مداوم شیوع مقاومت دارویی نیز ارزیابی شود.

  زمینه و هدف: از سال 1985 به دلیل افزایش موارد سل در زمینه ویروس نقص ایمنی انسانی HIV ( Human Immunodeficiency Virus ) مجددا طغیان هایی از سل در جهان گزارش شده است، به طوری که از سال های 1985 تا 1991 بروز سل درکشورهای اروپایی و آمریکا افزایش یافته است. در طغیان هایی از بروز سل مقاوم به چند دارو ( Multi Drug Resistant ) در آمریکا 18 تا 35 درصد از کارکنانی که در مواجهه با مسلولین بوده اند آزمون PPD منفی آنها به مثبت تبدیل شده است PPD Conversion) ) . از این رو افزایش خطر بروز سل در کارکنان خدمات بهداشتی و پیدا شدن سل مقاوم به درمان در آنان مجددا مطرح شده است. این مطالعه به منظور بررسی میزان تماس کارکنان خدمات بهداشتی بیمارستان بوعلی با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس انجام شده است.

  روش کار: در یک مطالعه مقطعی- تحلیلی تمامی پرسنل پرستاری بیمارستان بوعلی شامل 96 نفر وارد مطالعه شدند.با توجه به اینکه در بیمارستان بوعلی آزمون PPD ( Purified Protein Derivative ) در حین استخدام به عمل نیامده بود، بنابراین اطلاعاتی از مثبت یا منفی بودن آزمون در بدو شروع کار در بیمارستان وجود نداشت، از این رو 30 نفر از کارکنان دانشکده پزشکی که سابقه حضور در بخش های بیمارستانی به عنوان کارمند بهداشتی- درمانی نداشتند و 60 نفر از دانشجویان دانشگاه که هنوز وارد دوره کارآموزی بالینی نشده بودند برای به دست آوردن تخمینی از میزان تماس قبل از شروع کار حرفه ای پرستاری، برای مقایسه انتخاب و تست شدند.

  یافته ها: از96 نفر 72 نفر زن و 24 نفر مرد بودند. میزان مثبت بودن آزمون PPD در کل 50% بود. آنالیز سنوات خدمت نشان داد که با افزایش سنوات خدمت، احتمال مثبت شدن آزمون PPD بیشترمی شود. در 60 نفر گروه دوم شامل دانشجویان دانشگاه که هنوز وارد کارآموزی بالینی نشده بودند میانگین سنی 9/2 ± 6/21 سال بود و آزمون مانتو در 3/13% موارد مثبت بود. در گروه سوم شامل 30 نفر از کارمندان دانشکده پزشکی میزان مثبت شدن آزمون مانتو 3/23% بود و میانگین سنی در این گروه 5/6 ± 3/33 بود.

  نتیجه گیری: شغل پرستاری با میزان 50% مثبت بودن تست مانتوقویا با افزایش احتمال تماس با باسیل سل همراهی دارد. این احتمال تقریبا دو برابر بیشتر از احتمال تماس سایر کارکنان اداری است.

  زمینه و هدف : آمیکاسین یکی از داروهای کلیدی خط 2 برای درمان سل می­باشد. جهش در کدون­های 1400، 1401 و 1483 از ژن srRNA 16 با مقاومت به آمیکاسین در ارتباط است. هدف از این مطالعه آشکارسازی این جهش­ها با استفاده از روش PCR-RFLP درسوش­های مقاوم به چند دارو ( MDR Multiple Drug Resistant ) مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مقاوم به آمیکاسین بود.

  روش­کار : آزمون ارزیابی حساسیت دارویی با استفاده از روش تناسبی برای داروهای خط 1 و 2 روی 100 ایزوله انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از آن 97 ایزوله با روش PCR-RFLP مورد آزمون قرار گرفت. از پرایمرهای 1096 rrs و 1539 rrs جهت تکثیر ناحیه bp 460 از ژن rrs استفاده شد. سپس محصولات PCR توسط دو آنزیم برشگر Tai 1 و Dde 1 هضم گردیدند. از آزمون آماری مربع کای با استفاده از نرم افزار SPSS جهت آنالیز داده­ها استفاده شد.

  یافته ها : بر اساس نتایج حاصل از روش تناسبی از مجموع 97 نمونه، 63 نمونه (9/64%) MDR و 26 نمونه (8/26%) حساس، 8 نمونه (2/8%) نیز MDR - non بودند. هم چنین 13 نمونه (4/13%) ( XDR Extensively Drug Resistant ) و 6 نمونه (1/6%) ( TDR Totally Drug Resistant ) شناسایی شدند. با استفاده از روش PCR-RFLP 7 نمونه (2/7%) مقاوم به آمیکاسین و 90 نمونه (7/92%) حساس به این دارو بودند. به علاوه ما دریافتیم که فراوانی جهش­های مربوط به مقاومت به آمیکاسین در کدون 1400از ژن rrs بیشتر از سایر کدون­ها است.

  نتیجه گیری : روش PCR-RFLP می­تواند به عنوان یک روش مکمل در تشخیص موارد مقاوم به این دارو استفاده شود. اگر چه برای افزایش حساسیت روش PCR-RFLP نیاز به بررسی کدون­های بیشتری از ژن rrs می­باشد .