---

زمینه و هدف: همانطور که طول عمر افراد افزایش می یابد، اهمیت رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت نیز، با توجه به حفظ کارکرد واستقلال افراد و افزایش کیفیت زندگی آنها، روز به روز بیشتر آشکار می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و کیفیت زندگی در سالمندان انجام گرفته است.
روش کار: این مطالعه از نوع همبستگی بود که بر روی 410 نفر از سالمندان منطقه غرب شهر تهران انجام گرفت. روش نمونه گیری از نوع چندمرحله ای بود و از ابزار پژوهش شامل چک لیست مربوط به رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و گونه فارسی پرسشنامهThe Short Form Health Survey (SF12) جهت بررسی کیفیت زندگی استفاده شد. اطلاعات مربوط به واحدهای مورد پژوهش از طریق مصاحبه گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون تی تست استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین کیفیت زندگی و رفتارهایی نظیر انجام ورزش یا پیاده روی مصرف شیر، لبنیات و غذاهای گوشتی، مصرف میوه و سبزیجات تازه، مصرف غذای کم نمک، مصرف غذای کم چرب، کنترل وضعیت سلامت و کنترل فشار خون ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0/05). بطوریکه سالمندان دارای میانگین نمره کیفیت زندگی بالاتر، رفتارهای انجام ورزش یا پیاده روی، مصرف شیر، لبنیات و غذاهای گوشتی و مصرف میوه و سبزیجات تازه و سالمندان دارای میانگین نمره کیفیت زندگی پایین تر، رفتارهای مصرف غذای کم نمک، مصرف غذای کم چرب، کنترل وضعیت سلامت و کنترل فشار خون را بیشتر رعایت کرده بودند.
نتیجه گیری: با توجه به تفاوت معنی داری که بین رفتارهای ارتقا دهنده سلامت و کیفیت زندگی سالمندان مشاهده شد و از آنجا که کیفیت زندگی در این دوران می تواند براحتی مورد تهدید قرار گیرد، در نظر داشتن رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در سالمندان از اهمیت بالقوه ای برخوردار است. لذا توصیه می شود برنامه ریزی هایی در جهت افزایش مشارکت اجتماعی، بهبود خدمات پزشکی و بهداشتی و ارایه خدمات مشاوره در جمعیت سالمندان مد نظر قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) از جمله بیماری‫های شایع در سالمندان است. سالمندان مبتلا به این بیماری با مشکلات زیادی از جمله اختلالات خواب مواجه می‫شوند. اختلال خواب در سالمندان می‫تواند زمینه‫ساز عوارض متعددی مانند سقوط، افسردگی، اختلالات حافظه‫ای، تحریک پذیری، خستگی، اشکال در تمرکز و دمانس شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین شدت بیخوابی سالمندان مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه انجام شد.
روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع مقطعی می‫باشد که با همکاری 170 نفر از سالمندان مبتلا به COPD مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی حضرت رسول اکرم (ص) شهر تهران به روش نمونه گیری مستمر، انجام شد. ابزار پژوهش شامل: فرم کوتاه آزمون شناختی و مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه شدت بی‫خوابی بود. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم‫افزار SPSS-16 و با استفاده از آزمون‫های همبستگی پیرسون، اسپیرمن، آنالیز واریانس یک طرفه، آنالیز رگرسیون لجستیک، تی مستقل و تعقیبی توکی انجام شد.
یافته ها: میانگین بیخوابی در سالمندان 5/6±14/4 بود که نشان دهنده بی خوابی متوسط می‫باشد. فاکتورهایی چون جنسیت، تاهل، شغل بیمار، سابقه اختلال خواب، پیشینه مصرف داروهای خواب ­آور و مدت زمان ابتلای فرد به COPD متغیرهایی بودند که با بی­خوابی بیماران ارتباط معنی­دار داشتند (001 /0.(p<
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد شدت بی‫خوابی سالمندان مبتلا به COPD در سطح متوسط بود. با توجه به اینکه بی­خوابی در سالمندان پیامدهای نامطلوبی را به همراه خواهد داشت، از این رو، کنترل عوامل مؤثر بر بی­خوابی این بیماران، مـی­توانـد سـلامت آن­ها را ارتقاء داده و ﺳـﻄﺢ کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

---

زمینه و هدف: نقش معنویت با سطوح مختلف آن در کشورها و جوامع مختلف باید در چهارچوب سلامت سالمندان مورد توجه قرار گیرد. بنابراین لازم است معنویت با پرسش نامه اختصاصی که دقیقاً با هدف سنجش معنویت طراحی شده است مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف از این تحقیق بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه نگرش های مرتبط با معنویت (ARES) در سالمندان می باشد.
روش کار: این تحقیق در حیطه روانسنجی می باشد. جامعه مورد مطالعه تمامی سالمندان شهرستان اردبیل که از آن تعداد 459 نفر به روش تصادفی انتخاب و به پرسشنامه نگرش‫های مرتبط با معنویت (ARES) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss و Amos استفاده گردید.
یافته­ ها: پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 0.94 به دست آمد. روایی سازه با روش تحلیل عاملی تأییدی محاسبه شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل اندازه گیری نگرش های مرتبط با معنویت در سالمندان از برازندگی مناسبی برخوردار است و ساختار یک عاملی آن تأیید شد (RMSEA=0.001 ,GFI=0.99 ,CFI=1).
نتیجه­ گیری: نسخه فارسی مقیاس نگرش های مرتبط با معنویت ساختاری یک عاملی داشته و از روایی و اعتبار لازم برای کاربرد در پژوهش های روانشناختی با نمونه ایرانی برخوردار است.