---

زمینه و هدف : تکنیک نخاعی یکی از روش های معمول در بیهوشی افراد مسن که کاندید عمل جراحی ارتوپدی اندام تحتانی هستند، می باشد. از طرف دیگر عوارض همودینامیک این روش و درمان این عوارض بامایعات وریدی زیاد و داروهایی نظیر افدرین و فنیل افرین برای این بیماران عاری از خطر نمی باشد. او پیوئیدها مدت و کیفیت بلوک حسی توسط داروهای بی حس کننده موضعی را افزایش می دهند بنابراین تلاش هایی صورت گرفته تا با کاهش مقدار داروی بی حسی و افزودن اوپیوئید به ترکیب نخاعی ، هم از عوارض همودینامیک کاسته شود و هم احتمال بی حسی ناقص از بین برود. هدف از این مطالعه نیز بررسی اثرات همودینامیک و کیفیت بی حسی داخل نخاعی با روش فوق بوده است.
 روش کار: در این مطالعه تعداد 46 بیمار بالای 60 سال که به علت شکستگی های استخوان ران کاندید عمل بودند به صورت تصادفی در دو گروه A و B قرار گرفتند. در گروه A از ترکیب بوپیواکائین هیپرتونیک 5 میلی گرم و فنتانیل 20 میکروگرم و در گروه B از بوپیواکائین هیپرتونیک به مقدار 5/12 میلی گرم جهت بیهوشی نخاعی استفاده گردید. علایم حیاتی قبل و حین عمل، کیفیت و کمیت بی حسی، مقدار مایعات و افدرین استفاده شده هر 5 دقیقه کنترل و ثبت گردید.
 یافته ها: میانگین افت فشار متوسط شریانی (Mean Arterial Pressure) مقدار مصرف افدرین و تعداد دفعات مصرف آن در دو گروه از اختلاف معنی داری برخوردار بود. میانگین افت فشار متوسط شریانی در دوگروهA و B به ترتیب 10/79 ±23/66% و11/11 ± 36 % بود (p=0/001). مقدار متوسط مصرف افدرین در گروه A 2/25 ± 3/49 میلی گرم و در گروه B 10 ± 8/45 میلی گرم بود (p=0/001).میانگین دفعات افت فشار خون و مصرف افدرین در گروه A 0/71 ± 1/08 بار و در گروه B 2/91 ± 2/94 بار بدست آمد (p=0/001).
29%بیماران گروه A و 13/6% گروه B در مراحل پایانی عمل احساس درد نموده اند. تاکیکاردی در 29/2 % بیماران گروه و A 68/2 % بیماران گروه B مشاهده گردید (p=0/001) .
 نتیجه گیری: با افزودن μg20 فنتانیل به بوپیواکائین و کم کردن از دوز آن می توان تا حد زیادی از شدت عوارض بیهوشی اینتراتکال (افت فشار خون و تاکیکاردی ناشی از درمان آن) پیشگیری کرد البته برای کاستن از موارد شکست و اطمینان از بلوک حسی کافی بایستی مطالعات کنترل شده ای را برای یافتن دوز ایده ال بوپیواکائین و فنتانیل انجام شود.