---

زمینه و هدف: دیابت حاملگی (Gestational Diabetes Mellitus) به درجات مختلف عدم تحمل کربوهیدرات که برای اولین بار در حاملگی بروز یا تشخیص داده شود اطلاق می گردد. شناسایی این اختلال در طول دوران بارداری می تواند از ایجاد عوارض آن بر مادر و جنین جلوگیری نماید. هدف از این مطالعه، تعیین میزان شیوع دیابت حاملگی در خانم های حامله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی اردبیل بوده است.
روش کار: در این مطالعه مقطعی 601 خانم باردار در هفته های 24 الی 28 حاملگی با 50 گرم گلوکز خوراکی غربالگری شدند(Glucose Challenge Test). معیار مثبت بودن در آزمون غربالگری، گلوکز سرم برابر یا بالاتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر بود و از افراد باGCT+ آزمون تحمل گلوکز خوراکی سه ساعته (Oral Glucose Tolerance Test) با 100 گرم گلوکز به عمل آمد. معیارهای تشخیص دیابت حاملگی، معیارهای گروه ملی اطلاعات دیابت(National Diabetes DataGroup) بود، همچنین تاریخچه، سن، قد، فشار خون، وزن قبل از بارداری و سایر مشخصات افراد در قالب یک پرسشنامه ثبت گردید و سپس آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS انجام گرفت.
یافته ها: از 601 خانم باردار 64 مورد (10/6%) +GCT مثبت داشتند که برای این 64 مورد آزمون تحمل گلوکز خوراکی سه ساعته انجام شد که 8 نفر از آنها دیابت حاملگی (GCT+, OGTT+) داشتند و میزان شیوع 1/3% برآورد شد. ارتباط آماری معنی داری بین میانگین شاخص توده بدنی(BMI)، میانگین سنی و میانگین فشار خون دیاستولیک با شیوع دیابت حاملگی و آزمون غربالگری مثبت (GCT+ ) وجود داشت (p<0/05). شیوع GDM و GCT+ با بالا رفتن سن و BMI افزایش نشان داد (p<0/05) ولی ارتباط آماری معنی داری بین شیوع GDM و GCT+ با افزایش فشار خون سیستولیک و تعداد حاملگی ها دیده نشد.
نتیجه گیری: چنین به نظر می رسد که شیوع دیابت حاملگی در اردبیل پایین بوده و از این جهت نیازی به غربالگری عمومی خانم های باردار وجود ندارد و شیوع آن با افزایش سن، BMI و چاقی افزایش می یابد.

---

  عوارض وخیم سوء‌ مصرف دارو های تزریقی به خصوص عوارض عروقی در افراد معتاد در حال افزایش است . اغلب این بیماران با سلولیت، آبسه و اندکاردیت مراجعه می کنند و خطر بالقوه ای برای کارکنان بهداشتی- درمانی بدلیل ناقل بودن عفونتهای ویروسی دارند. مداخلات پزشکی بعد از بوجود آمدن عوارض خطرناک آن بصورت اورژانس انجام می گیرد . مورد گزارش شده یک مرد زندانی چهل ساله معتاد تزریقی است که با سابقه 24 ساعته تب ، لرز و خونریزی متناوب از یک توده زخمی و دردناک در کشاله ران سمت راست همراه با کاهش فشار خون و ادم شدید اندام تحتانی راست به بخش اورژانس بیمارستان فاطمی ارجاع شده بود، اقدامات احیا‌ ء و پک فشاری انجام گرفت . تشخیص بالینی پسودوآنوریسم عفونی پاره شده داده شد و تحت عمل جراحی اکسپلوراسیون اورژانس قرار گر فت . اکسیزیون شریان رانی مشترک همراه با گذاشتن گرافت ورید صافن بین شریان ایلیاک خارجی و رانی سطحی همراه با بستن شریان رانی عمقی و دبریدمان وسیع نسوج نکروزه و تخلیه آبسه انجام گر فت . بیمار بدون هیچ گونه عارضه ای جز سرومای محل دهنده گر ا فت وریدی و با حفظ اندام بهبود ی یافت.

---

زمینه وهدف: لیپوپروتئین(a) [LP(a)] با اتصال ذرات LDL و آپولیپوپروتئین (a) که پروتئین غنی ازکربوهیدرات می باشد تشکیل می شود. LP(a) دربیماران مبتلا به پروتئینوری یا سندرم نفروتیک افزایش می یابد ولی بخوبی معلوم نشده است که آیا این افزایش مربوط به هیپوآلبومینمی یا پروتئینوری می باشد.
روش کار: 71 کودک مبتلا به سندرم نفروتیک بدون نارسایی کلیوی موردمطالعه قرارگرفتند. سطوح سرمی آلبومین, لیپوپروتئین(a), تری گلیسرید, کلسترل تام, کلسترول با دانسیته پایین (LDL-C),کلسترول با دانسیته بالا ( HDL-C ), آپولیپوپروتئینAI ((APOAI ,آپولیپوپروتئینB (APOB) به روش های استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج با 75 کودک به ظاهر طبیعی که ازلحاظ سن و جنس یکسان شده بودند، مورد مقایسه قرارگرفتند. غلظت پروتئین وکراتینین درنمونه های تصادفی ادرار کودکان اندازه گیری ونسبت پروتئین به کراتینین محاسبه گردید. ارتباط بین پارامترهای اندازه گیری شده, آلبومین سرم و یا پروتئینوری مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: درمقایسه باگروه کنترل سطوح افزایش یافته کلسترول تام, تری گلیسرید, LDL-C, LP(a) , APOAI, APOB گروه بیماران مشاهده گردید(p<0/05) ولی تغییرات درسطوح HDL-C قابل توجه نبود. غلظت آلبومین سرم در گروه
بیماران بطور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (p<0/05) . درگروه بیماران سطوح سرمی لیپیدها ولیپوپروتئین ها ازجمله APOAI و APOB با سطح پلاسمایی آلبومین بیشتر از نسبت پروتئین برکراتینین در ارتباط بود.
نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهندکه درسندرم نفروتیک کودکان درغیاب نارسایی کلیوی افزایش سطوح سرمی LP(a) بیشتر درارتباط با هیپوآلبومینمی بوده که سنتزکبدی APOB را تحریک و در ارتباط با میزان پروتئینوری نمی باشد. چنین استنتاج می شود که اندازه گیری APOB بهترین نشانگر هیپرلیپیدمی درسندرم نفروتیک بوده و بنظر می رسد که سطوح سرمی نرمال آلبومین عاملی است که ممکن است کفایت درمان هیپرلیپیدمی را درسندرم نفروتیک معین کند.

---

زمینه و هدف : بیماری های قلبی- عروقی یک معضل بهداشتی جهانی هستند. بار جهانی این بیماری ها بیشترمتوجه کشورهای با در آمد پایین و متوسط است و حدود 78% همه مرگ ها و 3/86% همه ناتوانی ها ناشی از آن است. این مطالعه به منظور تعیین عوامل خطر سکته قلبی افراد جوان در اردبیل صورت گرفت.
روش کار: در این مطالعه مورد- شاهدی 52 بیمار زیر 45 سال مبتلا به سکته قلبی حاد بستری شده در بیماستان بوعلی اردبیل طی سال 1382 با 52 شاهد همسان شده از نظر سن و جنس از جمعیت عادی مقایسه شدند. جهت برآورد خطرعواملی چون سیگار، فعالیت فیزیکی، سابقه فامیلی، سابقه دیابت و موارد مشابه از شانس نسبی و حدود اطمینان 95% استفاده گردید. جهت مقایسه میانگین ها از آنالیز واریانس استفاده شد.
یافته ها : میانگین سنی موارد 37/2 سال بود و 96/2% بیماران مرد بودند. سابقه فامیلی مثبت بیماری ایسکیمیک قلبی با شانس نسبی 9/4 (%95 CT=2/6-34/3) و سیگاری کنونی با شانس نسبی 2/8(%95 CT=1/3-6/2) با افزایش خطر سکته قلبی همراه بودند. همچنین معلوم شد که میانگین شاخص توده بدنی، میانگین غلظت قند خون ناشتا، LDL و HDL در دو گروه مطالعه متفاوت بود و فعالیت فیزیکی با شانس نسبی 0/4 نقش حفاظتی را بدنبال داشت (95%CT=0/2-0/8). ارتباط معنی داری بین مواجهه غیر مستقیم با دود سیگار، کلسترول تام، سطح تحصیلات و شغل با خطر سکته قلبی مشاهده نگردید.
نتیجه گیری : سابقه فامیلی مثبت، سیگار، قند خون بالا، LDL بالا، HDL پایین و عدم تحرک جسمانی مهم ترین عوامل خطر مطرح شده در این مطالعه هستند. مداخلات بهداشتی مناسب در جهت کاهش عوامل خطر در بالغین جوان خصوصاً افراد کمتر از 45 سال با سابقه فامیلی مثبت ضروری به نظر می رسد.

---

زمینه و هدف: در حال حاضر بیش از یکصد کشور جهان با مشکل مالاریا مواجه می باشند. طبق مطالعات انجام شده افراد تالاسمی ماژور مقاومت بیشتری نسبت به مالاریا دارند. در مطالعه حاضر این فرضیه در شهرستان ایرانشهر به عنوان یکی از کانون های اصلی مالاریا در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بررسی شیوع مالاریا در بیماران تالاسمی و افراد سالم در ایرانشهر است.
روش کار: مطالعه به صورت مورد-شاهدی با انتخاب 100 نفر از افراد تالاسمی (گروه مورد ) و 100 نفر از افراد غیر تالاسمی (گروه شاهد) انجام شد. از کل آزمودنی ها علاوه بر نمونه سرم، نمونه خون نوک انگشت جهت تهیه گسترش نیز اخذ گردید. 200 نمونه که بصورت تصادفی در تیرماه (مقارن با اوج فعالیت پشه های ناقل در منطقه مورد بررسی) جمع آوری شده بود آزمایش گردید. در این مطالعه از دو روش ایمنو فلورسانس غیر مستقیم (IFA) و گسترش مستقیم استفاده شد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار آماری SPSS در قالب آزمون های آماری تی، مجذور کای و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: در روش IFA در گروه مورد 20 نفر تیتر مثبت و 80 نفر تیتر منفی داشتند و از نظر بررسی لام گسترش خون به کمک میکروسکوپ نوری در افراد تالاسمی، 20 نفر حاوی انگل مالاریا بودند که 10 نفر به پلاسمودیوم فالسیپاروم و 10 نفر به پلاسمودیوم ویواکس مبتلا بودند. در گروه شاهد 75 نفر تیتر مثبت و 25 نفر تیتر منفی داشتند و از نظر بررسی لام گسترش خون در این افراد، 18 نفر آلوده به انگل مالاریا بودند که از این تعداد 7 نفر به پلاسمودیوم فالسیپاروم و 11 نفر به پلاسمودیوم ویواکس مبتلا بودند. بر اساس نتایج تیتر پادتن، سابقه ابتلا به مالاریا در گروه مورد 92% کمتر از افراد گروه شاهد بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (p<0/05) ولی از نظر نتایج گسترش خون و رنگ آمیزی گیمسا، رابطه معنی داری وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه افراد تالاسمی ماژور نسبت به بیماری مالاریا از مقاومت نسبی بیشتری برخوردارند، تحقیقات بیشتری در زمینه ارزیابی مقاومت سایر ناهنجاری های خونی نسبت به مالاریا توصیه می شود.

---

زمینه و هدف: طبق گزارشات وزارت بهداشت و درمان سرطان معده بالاترین علت مرگ ناشی از سرطان در کشور ایران است وسرطان های ناحیه کاردیا شایع ترین نوع سرطان های دستگاه گوارش فوقانی می باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اپیدمیولوژیک سرطان های ناحیه کاردیا در استان اردبیل بود.
روش کار: این مطالعه بصورت توصیفی-مقطعی به مدت چهار سال (82-1379) در تنها کلینیک فوق تخصصی ارجاعی اردبیل انجام شد. نتایج حاصل از اندوسکوپی بیماران شامل تعیین دقیق توپوگرافی سرطان های ناحیه کاردیا و جمع آوری اطلاعات کلی بیماران ثبت گردید و اطلاعات جمع آوری شده به کمک برنامه آماری SPSS نسخه 10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: از مجموع 4356 اندوسکوپی انجام شده، 533 مورد سرطان معده و مری که تشخیص آنها از طریق پاتولوژی تأیید شده بود وجود داشت. از 242 مورد سرطان که در محل اتصال مری به معده قرار داشت، 82 مورد (33/9%) در دیستال مری و E-G junction، 130 مورد (53/7%) در ناحیه کاردیا و 30 مورد (12/4%) در پروگزیمال معده قرار داشت. 130 مورد تومورها (53/7%) در سمت راست کاردیا قرار داشتند و طبق طبقه بندی بورمن 43/8% آنها از نوع اولسرو انفیلتراتیو بودند.
نتیجه گیری: در تحلیل آماری، نوع و توپوگرافی سرطان با دیسفاژی، کاهش وزن و درد اپی گاستر ارتباط معنی دار آماری داشت (p<0/05)، همچنین بین انواع سرطان ها و توپوگرافی آنها نیز با طبقه بندی بورمن ارتباط معنی دار بود (p=0/001)، بنابراین انجام مطالعات بیشتر در جهت کشف علت سرطان های کاردیا در استان اردبیل پیشنهاد می گردد.

---

موارد مننژیت راجعه نادر هستند و این بیماری ممکن است با اتیولوژی های مختلفی ایجاد شود و سبب مراجعات مکرر بیمار به بیمارستان گردد. در این بیماران یک بررسی کامل به خاطر احتمال وجود نقایص مادرزادی یا آناتومیک که سبب ورود پاتوژن به فضای ساب آراکنوئید می شود لازم و ضروری است. در اغلب موارد با اخذ شرح حال کامل، سابقه دقیق بیماری، سابقه بستری در بخش های مختلف و بررسی دقیق بالینی و رادیولوژیک می توان به تشخیص صحیح رسید. بیمار مورد بحث خانم 25 ساله ای است که بیش از 8 بار با تشخیص مننژیت بستری گردیده است و بالاخره پس از مدت ها بستری و بهبودی نسبی و عمل جراحی ناموفق اول، مجدداً با رینوره و تشخیص دیسپلازی مادرزادی ماندینی با ارتباط مستقیم بین فضای داخل بینی تحت عمل جراحی قرار گرفت و بهبودی کامل حاصل گردید و رینوره کاملاً قطع شد و در حال حاضر تنها مشکل بیمار آنوسمی است.

---

زمینه و هدف: شروع زود هنگام مصرف سیگار مهمترین تعیین کننده مدت زمان مصرف، مقدار مصرف روزانه و احتمال وابستگی به نیکوتین است. هدف مطالعه حاضر تعیین پیش بینی کننده های روانشناختی گذر از مراحل مصرف سیگار می باشد.
روش کار: 1132 دانش آموز حاضر در 45 کلاس (دامنه سنی19-14سال)، دو بار با فاصله زمانی 8 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. در شروع مطالعه دانش آموزان پرسشنامه ای را در رابطه با رفتار مصرف سیگار و اندازه گیری متغیرهای پیشگویی کننده تکمیل کردند. بعد از 8 ماه دوباره همان دانش آموزان پرسشنامه دیگری در رابطه با رفتار مصرف سیگار تکمیل کردند. داده ها با استفاده از رگرسیون لوجستیک تجزیه وتحلیل گردید.
یافته ها: برای گذر از مرحله غیر سیگاری به مرحله سیگار آزموده، تجربه مصرف الکل و برای گذر از مرحله غیر سیگاری به مرحله سیگاری معمول، گرایش مثبت به مصرف سیگار پیش بینی کننده بودند. تجربه مصرف مواد غیر مجاز و گرایش مثبت به مصرف سیگار پیشگوکننده قوی برای گذر از مرحله سیگار آزموده به مرحله سیگاری معمول بوده است.
نتیجه گیری: پیشگیری از مصرف سیگار باید در دوره دبیرستان و قبل از آن شروع شود. نتایج این مطالعه از برنامه هایی که هدف شان تغییر همزمان رفتارهای پر خطر است، حمایت می کند.

---

زمینه و هدف: حاملگی خارج رحمی شایع ترین علت مرگ و میر زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی و عامل 10% مرگ و میر مادران است و تنها یک سوم از زنانی که یک حاملگی خارج رحمی با پارگی لوله ای داشته اند، می توانند در آینده فرزندی سالم به دنیا آورند. به نظر می رسد که بررسی شیوع این نوع حاملگی و عوامل خطر مؤثر در وقوع آن، می تواند به تشخیص زودرس و درمان حاملگی نابجا کمک کند و پیش آگهی باروری آینده را در این بیماران بهبود بخشد.
روش کار: در یک مطالعه توصیفی - مقطعی و گذشته نگر 72 بیمار که با تشخیص حاملگی نابجا در بیمارستان های شهر یزد بستری ودرمان شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به بیماران از طریق پرسشنامه و پرونده های موجود در بایگانی بیمارستان ها به دست آمد. بیماران با شک به حاملگی نابجا بستری شده بودند و سپس با انجام سونوگرافی و لاپاروسکوپی تشخیص آنها قطعی شده بود. اطلاعات بوسیله آزمون آماری مجذور کای در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: از فروردین سال 1378 تا اسفند همان سال از بین 11176 حاملگی در شهر یزدکه در پرونده بیمارستان ها موجود بود، 72 بیمار حاملگی خارج رحمی داشتند که به این ترتیب شیوعEP (Ectopic Pregnancy ) در شهر یزد 0/5 در هر 100 حاملگی به دست آمد. بیشتر بیماران (58 بیمار) در رده سنی 39-20 سال بودند. اکثر بیماران (52/8%) پاریتی صفر داشتند. 25% بیماران سابقه یک تا سه بار سقط را ذکر کردند و از 43 بیماری که از تنظیم خانواده استفاده می کردند، 19 بیمار مصرف کننده OCP (Oral Contraceptive Pill) بودند. 39 بیمار سابقه عمل جراحی، 7 بیمار سابقه EP قبلی و 25 بیمار سابقه درمان نازایی داشتند و شایعترین علامت بیماران هنگام مراجعه درد شکمی بود. از 72 بیمار، فقط 4 بیمار به روش طبی با استفاده از متوتروکسات درمان و بقیه بیماران جراحی شدند که از 4 مورد درمان طبی، 3 مورد در نهایت منجر به جراحی بیمار شده بود.
نتیجه گیری: شیوع حاملگی خارج رحمی در شهر یزد 0/5 در هر 100 حاملگی بدست آمد که در مقایسه با آمار کلی کشور کمتر می باشد.

---

زمینه و هدف: پرفشاری خون حاملگی شایع ترین مشکل طبی در بارداری است و 8-5 درصد حاملگی ها را عارضه دار می کند. مادران مبتلا به پره اکلامپسی در معرض خطر بیشتری از نظر عوارض مادری و جنینی هستند از این جهت باید تحت مراقبت های ویژه قبل از زایمان قرار گیرند. تشخیص بیماری در مراحل اولیه در کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از بیماری در مادر و جنین نقش مهمی دارد، بنابراین این پژوهش با هدف تعیین عوامل اپیدمیولوژیک و عوارض پره اکلامپسی در بیماران بستری شده در بیمارستان علوی اردبیل صورت گرفت.
روش کار: در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، 176 زن مبتلا به پره اکلامپسی بررسی شدند. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بود و با مراجعه به پرونده های بیماران تکمیل شد. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: 75% زنان مورد مطالعه مبتلا به پره اکلامپسی شدید و 25% مبتلا به پره اکلامپسی خفیف بودند. در مورد عوامل زمینه ساز، سابقه پره اکلامپسی در 23/1% موارد، بیماری های زمینه ای مادر در 12/5% موارد، دوقلویی در 2/3% و پلی هیدرآمنیوس در 4% موارد وجود داشت. در زنان مورد مطالعه در 62/5% موارد زایمان به طریقه سزارین بوده است. 67/6% مادران دچار پره اکلامپسی به عوارض مادری و جنینی دچار بودند که 10/2% مربوط به عوارض مادری و 4/57% مربوط به عوارض جنینی بود. در مورد عوارض مادری بیشترین موارد به ترتیب دکولمان جفت (44/4%)، اکلامپسی (22/2%) و کوما (11/1%) بود. در مورد عوارض جنینی بیشترین عوارض مربوط به تاخیر رشد داخل رحمی (42/4%)، زایمان زودرس (39/6%) و مرگ داخل رحمی جنین (9%) بود.
نتیجه گیری: در این پژوهش پره اکلامپسی شدید از شیوع بالایی برخوردار بود که احتمالاً بدلیل عدم وجود مراقبت های کافی قبل از زایمان در این مادران و در نتیجه عدم تشخیص به موقع بیماری می باشد، بنابراین پیشنهاد می شود مطالعات دیگری در مورد تاثیر مراقبت های قبل از زایمان بر پیامدهای حاملگی در زنان مبتلا به پره اکلامپسی صورت گیرد.

---

زمینه و هدف: سکته های مغزی از بیماری های شایع میانسالی و سالخوردگی هستند و این بیماری ها یکی از علل حملات تشنجی در این سنین می باشند. حملات تشنجی در زمینه سکته های مغزی به دو شکل زودرس و دیررس اتفاق می افتند که به اشکال موضعی و جنرالیزه دیده می شوند. این مطالعه با هدف ارزیابی میزان وقوع حملات تشنجی زودرس در این بیماران به انجام رسید.
روش کار: این مطالعه توصیفی در مدت 12 ماه بر روی 716 بیمار که در طول سال 1381 با تشخیص سکته مغزی در بخش اعصاب بیمارستان امام خمینی (ره) تبریز بستری شده بودند، انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات بصورت مراجعه به بایگانی و بررسی پرونده بیماران با تشخیص سکته مغزی بوده است. تشخیص سکته مغزی بر پایه یافته های بالینی، سی تی اسکن و در موارد لازم MRI داده شده است.
یافته ها: از 716 بیمار مورد مطالعه 46 نفر (6/4%) حمله صرعی زودرس داشته اند. 319 مورد( 44/6% ) انفارکتوس ترومبوتیک، 119 مورد (16/6%) انفارکتوس آمبولیک، 197 مورد (5/27%) خونریزی داخل مغزی، 59 نفر (8/2%) خونریزی تحت عنکبوتیه، 20 نفر (2/8 %) ایسکمی گذرای مغزی و 2 نفر( 0/3%) انفارکتوس لاکونر داشتند. بروز حملات تشنجی زودرس در انفارکتوس ترمبوتیک 16 مورد (5%)، در انفارکتوس آمبولیک 10 مورد (8/4%)، در خونریزی داخل مغزی 10 مورد (5%)، در خونریزی تحت عنکبوتیه 10 مورد (16/9%) بوده است. در 24 مورد (52%) فرم حملات تونیک- کلونیک، 14 مورد (30/5 %) موضعی ساده، 5 مورد (11%) موضعی کمپلکس و 3 مورد (6/5%) استاتوس تونیک- کلونیک بوده است.
نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که بروز حملات تشنجی زودرس در سکته های مغزی 6/4% بوده و در خونریزی تحت عنکبوتیه و سکته آمبولیک بیشتر از خونریزی داخل مغزی و سکته آتروترمبوتیک می باشد.

---

زمینه و هدف: کوارکتاسیون آئورت در 6 تا 8 درصد مبتلایان به بیماری مادرزادی قلب دیده می شود و چون چهارمین بیماری قلبی از نظر شیوع است و عدم درمان جراحی به موقع باعث نارسایی قلبی و مرگ این بیماران می شود، بنابراین تصمیم به بررسی این بیماری در این مرکز گرفته شد.
روش کار: 53 بیمار دچار کوارکتاسیون آئورت که از ابتدای سال 1378 تا پایان مهر 1382 در مرکز تحقیقاتی درمانی شهید مدنی تبریز تحت عمل جراحی قرار گرفته بودندبه صورت گذشته نگر، مطالعه شدند.
یافته ها: 88% موارد در حین معاینات روتین تشخیص داده شدند. بیشترین شکایات بیماران، تپش قلب و تنگی نفس فعالیتی به ترتیب در 45 و 41 درصد و مهمترین نشانه ها، سوفل سیستولی، نبض های ضعیف اندام های تحتانی و پرفشاری خون به ترتیب در 96، 86، و 45 درصد وجود داشتند. در الکتروکاردیوگرام 96% بیماران هیپرتروفی بطن چپ و در رادیوگرافی سینه 45% کاردیومگالی وجود داشت. در آنژیوگرافی 100% بیماران کوارکتاسیون واضح داشتند که در 14 نفر با باز ماندن مجرای شریانی (Patent Ductus Arteriosus) همراه بود، در 15 نفر دیگر به PDA در آنژیوگرافی اشاره نشده بود و در حین عمل آشکار گردید. بیشترین اعمال جراحی، رزکسیون و آناستوموز انتها به انتها (43%) و آنژیوپلاستی وصله داکرون (Dacron Patch) (39 %) بودندکه در هر دو روش گرادیان فشار در محل آناستوموز به زیر 10 میلی متر جیوه کاهش یافته بود و عوارض دیررس در استفاده از روش Patch بیشتر بوده است.
نتیجه گیری: تشخیص این بیماری در بیماران مطالعه حاضر با تاخیر همراه بوده است که علت این امر، سهل انگاری در معاینه نبض های هر چهار اندام در اولین مراجعه بیماران، بی توجهی خود بیمار، عدم تشخیص درست و درمان های غلط و علامتی می باشد. با وجود مجرای شریانی باز در این بیماران به علت فشار خون کم در ناحیه کوارک این بیماران پر فشاری خون ریوی شدید نداشتند. رزکسیون و آناستوموز انتها به انتها با عوارض دیررس کمتری همراه می باشد و در صورتی که در سن پایین انجام شود باعث بهبودی کامل بیماری می شود.

---

زمینه و هدف: نفخ یکی از شایع ترین اختلالات دستگاه گوارش بعد از اعمال جراحی می باشد که باعث اتساع شکم، مشکلات تنفسی و بازشدن محل بخیه ها می شود و نیز شایع ترین عمل جراحی زنان سزارین است. برخی داروهای مصرفی جهت کم کردن نفخ شکم دارای عوارض و اثرات سویی است که ما را در جهت مصرف داروهای گیاهی رهنمون می کند. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر سوپرمینت بعنوان یک داروی گیاهی بر شدت نفخ پس از عمل سزارین انجام شد.
روش کار: این پژوهش یک مطالعه کار آزمایی بالینی دو سوکور بود که در بیمارستان شهیدان مبینی شهر سبزوار انجام گرفت. در این تحقیق 107 زن سزارین شده (47 نفر گروه دارونما و 60 نفر گروه دارو) مورد مطالعه قرار گرفتند. دارو و دارونما بعد از قطع سرم، بهمیزان، 40 قطره هر 20 دقیقه به مدت 3 روز به زنان دو گروه داده شد.
یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، شدت نفخ در 20 دقیقه اول مداخله (p=0/042)،در20دقیقه دوم مداخله (p=0/001)  در 20دقیقه سوم بعد از مداخله  (p<0/001) و 120 دقیقه بعد از مداخله (p<0/001) نسبت به قبل از مداخله در گروه دارو کاهش داشت.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش سوپرمینت بر کاهش شدت نفخ بعد از سزارین مؤثر است بنابراین پیشنهاد می شود، از آن به منظور کاهش شدت نفخ بعد از عمل سزارین استفاده گردد.

---

  زمینه و هدف: ملتحمه یک غشای مخاطی است که سطح داخلی پلک ها و سطح خارجی کره چشم را می پوشاند. ورم ملتحمه گروه متنوعی از بیماری های عفونی و غیر عفونی را تشکیل می دهد . عفونت ملتحمه باکتریایی از شایعترین عفونت های چشم محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش تعیین عوامل باکتریایی عفونت های چشم در کودکان بستری در مرکز پزشکی کودکان تبریز بوده است .

  روش کار: این مطالعه توصیفی از فروردین 1381 لغایت اسفند 1382 بر روی 148بیماری که در طی بستری در بیمارستان کودکان دچار ترشح چرکی چشم شدند، انجام شد. از ترشح چرکی ملتحمه نمونه برداری بعمل آمد و در محیط های مناسب کشت داده شد.آنتی بیوگرام سوش های جداشده طبق روش دیسک دیفیوژن انجام گردید. نتایج با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.

  یافته ها: ارگانیزم های جدا شده به ترتیب شیوع شامل پزودوموناس آئروژینوزا(40)، استافیلوکوک اورئوس(26)،کلبسیلا پنومونیا(20)، استافیلوکوک کواگولاز منفی(18)، انتروباکتر(12)، اشریشیا کولی(10)، سراشیا مارسنس(6)، آسینتوباکتر(4)، استرپتوکوک گروه آ(4) بودند. این باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های سیپروفلوگزاسین، کلرامفنیکل، جنتامایسین و کوتریموکسازول به ترتیب در 37، 52،70 و71 درصد موارد مقاوم بودند.

  نتیجه گیری : شیوع عفونت های باکتریایی ملتحمه کودکان در منابع مختلف 40-20درصد گزارش شده است اما در این مطالعه 5/94 % بود. با توجه به اهمیت عفونت های ملتحمه در بیمارستان و احتمال انتقال عفونت های مقاوم به جامعه، باید تدابیری برای کاهش این عفونت ها اندیشیده شود.

---

زمینه وهدف: چندین دهه است که از همودیالیز به عنوان درمان جایگزین در مبتلایان به نارسایی انتهایی کلیه استفاده می شود، اما هنوز به این سوال که یک بیمار اورمیک به چه مقدار همودیالیز نیازمند است پاسخ داده نشده است. روش های متعددی برای بررسی میزان نیاز و کفایت همودیالیز وجود دارد. یکی از این روش ها، بررسی و محاسبه KT/V بیماران همودیالیزی است. این مطالعه با هدف تعیین کفایت همودیالیز بیماران همودیالیزی انجام گردیده است.
روش کار: در این مطالعه توصیفی همه بیمارانی که در مرکز دیالیز شهر اردبیل طی سال 1381 دیالیز شدند مورد بررسی قرارگرفتند. از کلیه بیماران قبل و بعد از انجام همودیالیز نمونه خون تهیه و میزان اوره و هموگلوبین اندازه گیری شد. برای بررسی کفایت دیالیز از روشKT/V استفاده گردید. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی ( مجذور کای) استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد 90% KT/V بیماران همودیالیزی زیر 1/2 بود. 54/3 % بیماران سه بار در هفته دیالیز می شدند. میانگین طول مدت دیالیز نمونه ها 1/63 ± 2/4 سال و میانگین هموگلوبین آنان 1/69±8/27 گرم در دسی لیتر بود، همچنین بین کفایت دیالیز و نوع دستگاه رابطه آماری معنی داری وجود نداشت.
نتیجه گیری: با معیارKT/V میزان بسیار زیادی(90%) از بیماران این مرکز دیالیز ناکافی داشتند. امید است نتایج حاصل از این تحقیق در جهت بهبود وضعیت همودیالیز بیماران در این مرکز مورد استفاده قرارگیرد.

---

زمینه و هدف: عمل جراحی کاتاراکت در بچه ها یکی از اعمال جراحی پیچیده و مشکل در چشم پزشکی است. هر چند که شیوع کاتاراکت کم و به نسبت 1 در 2000 مورد است ولی از علل عمده کوری در بچه هاست. شیوع آن در کشورهای فقیر 30 مورد در 100000 است. جدیدترین روش جراحی کاتاراکت مادرزادی که بر آن تاکید می شود، عمل جراحی به روش برداشتن لنز و ویترکتومی با دستگاه ویترکتوم می باشد. این مطالعه به بررسی نتایج بعد از عمل بیماران بستری بعلت کاتاراکت مادرزادی که به روش لنزکتومی ویترکتومی جراحی شده بودند، می پردازد.
روش کار: پس از تشخیص کاتاراکت مادرزادی کودکان و معاینات اولیه، در صورت لزوم معاینه زیر بیهوشی انجام می شد و در صورت امکان در تمام بیماران رتینوسکوپی انجام و فشار داخل چشم اندازه گیری می گردید. در مواردی که معاینه ته چشم ممکن بود میزان رفلکس قرمز رنگ ته چشم (Red Reflex) تعیین گردید. درجه بندی بصورت زیر و شامل درجه صفر (عدم وجود کدورت عدسی)، درجه 1( وجود کدورت نقطه ای تا یک میلیمتر)، درجه 2A (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر کمتر از غیر کدر)، درجه 2B (وجود کدورت به نوعی که میزان ناحیه کدر بیشتر از غیر کدر) و درجه 3 (وجود کدورت در تمام لنز) بود. بیماران در دو گروه شامل گروه اول بیماران با کاتاراکت مادرزادی و گروه دوم بیمارانی که به علت تروما کاتاراکت ثانویه داشتند مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: بیماران گروه اول شامل 24 بیمار و 33 چشم می شد، 26 چشم ( 79%) با شرایط بعد از عمل خیلی خوب ، 4 چشم (12%) با شرایط بعد از عمل خوب و 3 چشم (9%) با شرایط عمل نسبتا خوب بودند. در بیماران گروه دوم که شامل 17 بیمار بود، 9 مورد ( 56%) با نتایج بعد از عمل خیلی خوب، 4 مورد (26%) با شرایط بعد از عمل خوب، 4 مورد ( 26%) با شرایط بعد از عمل متوسط بیمارستان را ترک کردند و در هیچکدام نتایج ضعیف وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتیجه خوب بعد از عمل در این روش و امکان بازیابی سریع قدرت بینایی در بچه ها روش عمل جراحی لنزکتومی ویترکتومی هنوز یک روش ارجح است.

---

  زمینه و هدف: پره اکلامپسی از علل شایع مرگ و میر مادری است. مشکل عمده در این بیماران القای بیهوشی عمومی و افزایش بیش از حد فشار خون طی لارنگوسکوپی و لوله گذاری تراشه است که به طور قابل توجهی فشار داخل مغزی و خطر خون ریزی مغزی را افزایش می دهد. چندین روش به منظور به حداقل رساندن افزایش فشارخون حین لارنگوسکوپی و لوله گذاری در این بیماران وجود دارد. هدف از این بررسی، ارزیابی اثر ترکیب فنتانیل - دروپریدول (تالامونال) در کاهش پاسخ های قلبی- عروقی ناشی از لارنگوسکوپی و لوله گذاری در بیماران دچار پره اکلامپسی بود .

  روش کار: در این مطالعه، تعداد 30 خانم حامله با پرفشاری خون حاملگی که تحت بیهوشی عمومی جهت سزارین اورژانس قرار گرفتند، انتخاب شدند. تمام بیماران فشار دیاستولیک پا برجای بیشتر یا مساوی 100 میلی متر جیوه داشتند و تحت درمان با داروهای کاهش دهنده فشار خون بودند. در تمام بیماران بیهوشی عمومی به روش استاندارد انجام شد. تنها در گروه تجربی از ترکیب فنتانیل- دروپریدول 5 دقیقه قبل از القای بیهوشی استفاده شد.

  یافته ها : فشار خون و تعداد ضربان قلب در6/86 % بیماران گروه تجربی بهبود یافت. میانگین افزایش فشار سیستولیک و تعداد ضربان قلب مادر به دنبال لارنگوسکوپی و لوله گذاری در دو گروه تفاوت معنی دار داشت (0001/0 p= ). مقایسه میانگین نمره آپگار نوزادان در دقایق اول و پنجم تولد معنی دار نبود.

  نتیجه گیری : استفاده از ترکیب فنتانیل - دروپریدول در القای بیهوشی اغلب مادران دچار پره اکلامپسی موجب کاهش قابل توجه در پاسخ سیستم سمپاتیک به لارنگوسکوپی و لوله گذاری تراشه بدون آثار سوء در نوزادان می شود.

---

  درگیری عصب اولنار دومین علت شایع مونونوروپاتی موضعی است. عصب اولنار شامل الیاف حرکتی و حسی است که از ریشه های C₈T_{1 منشاء گرفته و مسیر خود را در تنه تحتانی و طناب داخلی شبکه بازویی طی می کند. تظاهرات درگیری این عصب از درد ناحیه آرنج و پارستزی متناوب دست تا اختلال حسی مشخص، لاغری و ضعف عضلات دست و ایجاد دست چنگالی متفاوت است. آسیب عصب اولنار در ناحیه آرنج به طور شایع پس از اعمال جراحی یا بیهوشی عمومی ایجاد می شود (به خصوص در بیماران با جراحی پیوند بای پس عروق کرونر ( . بیمار معرفی شده، آقایی است65 ساله که پس از عمل جراحی پیوند بای پس عروق کرونر دچارآسیب عصب اولنار سمت چپ گردیده است. در مطالعه الکترودیاگنوستیک ضایعه دمیلیزان منتشر عصب اولنار با ارجحیت در ناحیه آرنج همراه با دژنراسیون اکسونال ثانوی وجود داشت، بنابراین قرار دادن آرنج در وضعیت مناسب برای جلوگیری از عوارض عصبی این اعمال جراحی پیشنهاد می شود.}

---

  زمینه و هدف: استفاده نابجا از مواد مخدر از مشکلات عمده جهان امروز است. آگاهی از نگرش افراد نسبت به آن برای مدیران و تحلیل گران مسایل اجتماعی با اهمیت است. با توجه به تهدیدات و عوارض شیوع مصرف مواد مخدر در جامعه این مطالعه با هدف تعیین میزان گرایش به استفاده از مواد مخدر در گروه سنی بالاتر از ده سال در استان اردبیل انجام شد.

  روش کار: این مطالعه یک بررسی توصیفی- مقطعی و ابزار اندازه گیری آن پرسشنامه تنظیمی در دو بخش بود. در این مطالعه 600 نفر زن و مرد بالای 10سال استان به روش نمونه گیری خوشه ای سی س تماتیک انتخاب و ضمن مراجعه به منازل و مصاحبه حضوری اطلاعات لازم اخذ شد. سپس اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار کامپیوتری SPSS و آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.

  یافته ها : 5/3% نمونه ها سابقه مثبت خانوادگی مصرف مواد مخدر داشتند . 18% سیگاری بودند. 7/84% معتقد بودند که مواد مخدر را در همه جا می توان استفاده کرد. 30% اظهار داشتند مصرف مواد، ناراحتی جسمی فرد را کاهش می دهد و 2/30% بیان کردند مواد مخدر را هر زمان لازم باشد می توان ترک کرد. در مجموع میزان گرایش به اعتیاد در افراد مورد بررسی 57/53% بود. میزان گرایش به اعتیاد در روستاها بیشتر از شهرها و 72/56% در مقابل 81/49% بود که این اختلاف از نظر آماری نیز معنی دار بود (001/0 p< ). افراد بی سواد بیشترین میزان گرایش به اعتیاد را داشتند (61/55%) و بین گرایش به اعتیاد و سابقه اعتیاد در خانواده رابطه آماری معنی داری وجود داشت(05/0 p< ) . بیشترین میزان گرایش 33/54% در گروه سنی 20-11 سال مشاهده شد.

  نتیجه گیری : نتایج نشان داد مخاطرات ناشی از اعتیاد برای مردم شناخته شده نیست و گرایش بالای مردم به اعتیاد ، ضرورت آگاه سازی جامعه را برای پیشگیری از اعتیاد نشان می دهد.

---

  زمینه و هدف: دیسپلازی سرویکس حاکی از اختلال رشد سرویکس می باشد که با پیدایش سلول های پیش سرطانی و سرطانی در سرویکس مشخص می شود. دیسپلازی سرویکس اغلب اوقات علامتی ندارد با این حال در 5%‌ موارد می تواند به طرف سرطان سرویکس پیشرفت کند. تشخیص زودرس این ضایعات پیش تهاجمی توسط پاپ اسمیر تا حد زیادی از پیشرفت ضایعات به طرف سرطان جلوگیری می کند. شیوع دیسپلازی سرویکس در مناطق مختلف جهان متفاوت بوده و تا حد زیادی به اتیولوژی های آن بستگی دارد. هدف از این مطالعه بررسی میزان و انواع دیسپلازی سرویکس در 5000 مورد پاپ اسمیر بوده است.

  روش کار: این مطالعه یک مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی 5000 نمونه پاپ اسمیر بود که به صورت کاملاً تصادفی از بین 8249 پاپ اسمیر انجام شده از ابتدای سال 1382 تا مرداد 1383 انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. قسمتی از نمونه ها گذشته نگر و قسمتی آینده نگر بررسی شدند. جامعه مورد مطالعه زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی سطح شهر اردبیل جهت انجام آزمایش پاپ اسمیر بوده است که اطلاعات لازم توسط پرسشنامه جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS نسخه 11 تجزیه و تحلیل گردید.

  یافته ها: در 12/1% بیماران ( 56 مورد از 5000 نمونه) دیسپلازی سرویکس گزارش گردید که 66/0%‌ CIN1 ، 3/0% CIN2 و 16/0%‌ CIN3 بوده است.

  نتیجه گیری: درصد کلی دیسپلازی در مطالعه حاضر 12/1% بود که این میزان در مطالعات مشابه بین 4/0% در اسکاتلند تا 12% در امریکا متفاوت بوده است با این حال شیوع بدست آمده در این مطالعه با شیوع ذکر شده در اکثر مطالعات مشابهت دارد.