---

زمینه و هدف: شروع زود هنگام مصرف سیگار مهمترین تعیین کننده مدت زمان مصرف، مقدار مصرف روزانه و احتمال وابستگی به نیکوتین است. هدف مطالعه حاضر تعیین پیش بینی کننده های روانشناختی گذر از مراحل مصرف سیگار می باشد.
روش کار: 1132 دانش آموز حاضر در 45 کلاس (دامنه سنی19-14سال)، دو بار با فاصله زمانی 8 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. در شروع مطالعه دانش آموزان پرسشنامه ای را در رابطه با رفتار مصرف سیگار و اندازه گیری متغیرهای پیشگویی کننده تکمیل کردند. بعد از 8 ماه دوباره همان دانش آموزان پرسشنامه دیگری در رابطه با رفتار مصرف سیگار تکمیل کردند. داده ها با استفاده از رگرسیون لوجستیک تجزیه وتحلیل گردید.
یافته ها: برای گذر از مرحله غیر سیگاری به مرحله سیگار آزموده، تجربه مصرف الکل و برای گذر از مرحله غیر سیگاری به مرحله سیگاری معمول، گرایش مثبت به مصرف سیگار پیش بینی کننده بودند. تجربه مصرف مواد غیر مجاز و گرایش مثبت به مصرف سیگار پیشگوکننده قوی برای گذر از مرحله سیگار آزموده به مرحله سیگاری معمول بوده است.
نتیجه گیری: پیشگیری از مصرف سیگار باید در دوره دبیرستان و قبل از آن شروع شود. نتایج این مطالعه از برنامه هایی که هدف شان تغییر همزمان رفتارهای پر خطر است، حمایت می کند.

---

زمینه و هدف: برای مقابله با شیوع بیشتر و ناگهانی کووید-19، دندانپزشکان باید از تحولات اخیر به ویژه دستورالعمل‫های مرتبط با پیشگیری از کووید-19 آگاه باشند، این مطالعه با هدف بررسی رعایت دستورالعمل­ های مرتبط با پیشگیری از کووید-19 در مراکز دندان‌پزشکی شهر اردبیل در سال 1401 انجام پذیرفت.
روش کار: این مطالعه به صورت ﻣﻘﻄﻌﯽ (توصیفی- تحلیلی) در بازه زمانی اردیبهشت تا مرداد سال 1401 انجام پذیرفت. در این مطالعه به صورت ﺗﻤﺎم ﺷﻤﺎری، 254 دندانپزشک عمومی و متخصص مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ روایی و پایایی شده بر اساس دستورالعمل­ های کشوری‌ بود که ﺷﺎﻣﻞ 6 سؤال دموگرافیک و 41 سؤال مربوط به رﻋﺎیﺖ دستورالعمل‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از کووید-19 بود. داده‌ها بعد از جمع ­آوری، طبقه‌بندی ‌شده و با استفاده از آزمون‌ کای دو و آزمون دقیق فیشر تحلیل گردید، برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS-26 استفاده شد. سطح خطای مورد قبول 0/05 در نظر گرفته شد.
یافته­ ها: نتایج مطالعه نشان داد که میزان رعایت دستورالعمل‌های مرتبط با پیشگیری کووید-19 در شاخص مدیریت بیماران قبل درمان 45 درصد و در شاخص تجهیزات مورد نیاز و الزامات حفاظت شخصی 72/42 درصد و در شاخص اقدامات درمانی مورد نیاز در زمان پاندمی 42/81 درصد برآورد گردید. تفاوت معناداری در رعایت دستورالعمل‌های مرتبط با پیشگیری کووید-19 بر اساس تحصیلات و سابقه کاری وجود داشت (0/05>p)، اما تفاوت معناداری در رعایت دستورالعمل‌های مرتبط با پیشگیری کووید-19 بر اساس جنسیت، سن، تأهل، سابقه­ ابتلا به کووید 19 وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: میزان رعایت دستورالعمل­ های مرتبط با پیشگیری کووید-19 در مراکز دندان‌پزشکی شهر اردبیل در سطح متوسط بود و تحت تأثیر عواملی همچون تحصیلات و سابقه کاری دندانپزشک قرار داشت.