---

زمینه و هدف: لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) بیماری عفونی خطرناکی است که در بیشتر مناطق ایران به صورت اسپورادیک و در بعضی از مناطق استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، بوشهر و فارس به صورت آندمیک دیده می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه روشهای سرولوژی DAT ، IFAT و ELISA در تشخیص لیشمانیوز احشایی به دنبال یک بررسی سرواپیدمیولوژیک در شهرستان گرمی از استان اردبیل انجام گرفته است.
روش کار: روش نمونه برداری به شکل خوشه ای و گروههای تحت مطالعه شامل بچه های زیر 12 سال و 10% بزرگسالان بوده است. در مجموع 1155 نمونه خون از افراد مذکور تهیه شد که با روش های سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم (DAT) ، IFAT و ELISA به منظور اندازه گیری آنتی بادی ضد لیشمانیائی مورد آزمایش قرار گرفتند.
یافته ها: با استفاده از روش DAT، 32 نفر (2/8%) دارای آنتی بادی اختصاصی ضد لیشمانیا با عیار 800 : 1 ≤ بوده و در کل نمونه ها 7 نفر (0/6%) با عیار 3200 : 1 ≤ از نظر سرولوژی مثبت بودند. در تست IFA نیز 32 نفر (8/2%) دارای عیار 40 : 1 ≤ بوده و در کل نمونه ها 6 نفر (0/52%) با عیار 320 : 1 ≤ از نظر سرولوژی مثبت بودند. در تست ELISA 8 نمونه مثبت و بقیه منفی شدند.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که هر چند آزمونهای IFAT و ELISA جهت تشخیص بیماران مبتلا به کالاآزار از کارایی خوبی برخوردارند ولی نیازمند آزمایشگاه مجهز و پرسنل ورزیده می باشند در صورتی که DAT یک روش ساده، ارزان، بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و قابل اجرا در مناطق آندمیک برای تشخیص لیشمانیوز احشایی و مطالعات سرواپیدمیولوژی بوده و می تواند جایگزین مطمئنی برای روشهای پرهزینه IFAT و ELISA باشد

---

انگل­های لیشمانیا تک یاخته‫هایی از جنس لیشمانیا و عضوی از خانواده تریپانوزوماتیده هستند که باعث ایجاد انواع لیشمانیوز می­شوند. عوامل مؤثر در بیماریزایی انگل­های لیشمانیا عبارتند از عوامل مربوط به انگل، پشه ناقل، میزبان مهره­ دار و محیط. عوامل مربوط به انگل شامل فاکتورهای ویرولانس موجود در انگل­های لیشمانیا است که مهمترین آن­ها LPG و GP63 می‫باشند. این عوامل از چندین سال پیش مورد توجه محققین به خصوص در زمینه تولید واکسن و دارو بوده و مطالعات مختلفی نیز در این رابطه انجام شده است .تعداد گزش و پروتئین‫های غدد بزاقی پشه خاکی­ ها از عوامل مربوط به پشه ناقل هستند که در بیماریزایی انگل­های لیشمانیا نقش دارند. از عوامل مربوط به میزبان مهره­دار نیز می­توان به سن، جنس، نژاد، تغذیه، سیستم ایمنی، بیماری­های عفونی، ژنتیک، جایگاه تلقیح انگل، شغل، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و عادات اهالی منطقه اشاره کرد. درجه حرارت و رطوبت نسبی هوا، میزان بارندگی و توزیع آن، باد و شدت آن، ارتفاع از سطح دریا، جنس خاک، نوع پوشش گیاهی و تغییرات دوره­ای آب و هوا نیز از عوامل محیطی مؤثر در بیماریزایی انگل­های لیشمانیا می­باشند. عواملی که باعث افزایش پاتوژنیسیته و مقاومت انگل در مقابل عوامل مختلف می­گردند در این مقاله مورد بررسی قرارگرفته است.
 

---

زمینه و هدف: پاتوژن ­های فرصت­ طلب از جمله کریپتوسپوریدیوم، ایزوسپورا بلی، بلاستوسیستیس و غیره در افراد مبتلا به اچ آی­ وی سبب بیماری­های گوارشی و غیر گوارشی مختلف می­ شوند. در مبتلایان به اچ­ آی­ وی که مقدار CD4 آنها کمتر از 200 باشد، این علائم تشدید می­یابد. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع عفونت­ های انگلی در افراد مبتلا به اچ­ آی­ وی در شهرستان تبریز می­ باشد.
روش کار: این پژوهش مقطعی و توصیفی بر روی 137 فرد مبتلا به اچ­ آی­ وی مراجعه کننده به مراکز مشاوره بیماری­ های رفتاری شهرستان تبریز در سال 1400 انجام شد. پس از دریافت رضایت­ نامه کتبی، نمونه ­های مدفوع جمع­ آوری شدند و  به منظور تشخیص آلودگی_­های انگلی با استفاده از روش ­های گسترش مستقیم و رنگ­ آمیزی زیل­نلسون و تری­کروم مورد ارزیابی قرار گرفتند.
 یافته‌ها: از مجموع 137 فرد مبتلا، 93 مورد مرد و 44 مورد زن بودند. بیشتر افراد در بازه سنی 60-20 سال بودند. فراوانی کلی عفونت­های انگلی 57.7 درصد به دست آمد و بیشترین شیوع مربوط به بلاستوسیستیس 24.1 درصد و کریپتوسپوریدیوم 14.16 درصد بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به شیوع نسبتا زیاد عفونت­ های انگلی به ویژه بلاستوسیستیس و کریپتوسپوریدیوم در افراد مبتلا به اچ آی وی در شهرستان تبریز که می­ تواند سلامت این بیماران را به خطر بیاندازد، اقدامات لازم از جمله آموزش رعایت بهداشت فردی جهت کنترل و پیشگیری از ابتلا به این پاتوژن­ها ضروری به نظر می­رسد.