زمینه: از سال ها قبل کمبود ید و اختلالات ناشی از آن به عنوان یک مشکل عمده بهداشتی ـ تغذیه‌ای در ایران شناخته شده است. طبق گزارشات قبل از ید رسانی، استان اردبیل یکی از مناطق دارای شیوع بالای گواتر آندمیک بوده است. از سال 1368 در ایران، برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار به مرحله اجراء درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1380 این بررسی در دانش‌آموزان 7 تا 10 ساله استان اردبیل انجام شد.

  روش کار: طی یک بررسی توصیفی ـ مقطعی از طریق نمونه‌گیری تصادفی تعداد 1200 دانش‌آموز ( به تعداد مساوی دختر و پسر) انتخاب شدند. شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی انجام و طبق تقسیم‌بندی سازمان جهانی بهداشت درجه‌بندی شد. نمونه ادرار از یک دهم نمونه‌ها گرفته شد و اندازه‌گیری ید ادرار به روش هضم انجام شد.

  یافته ها: درصد کلی گواتر در دانش‌آموزان کل استان 3/9%‌ بود که به ترتیب در دختران و پسران 7/10% و 9/7% بود. میانه ید ادرار در جمعیت مورد مطالعه 8/18 میکروگرم بر دسی لیتر بود. در 7/80% موارد ید ادرار بیشتر از 10 میکروگرم بر دسی لیتر بود و سطح ید ادرار کمتر از 5 میکروگرم بر دسی لیتر در 2/4% موارد وجود داشت. هیچ مورد ید ادرار کمتر از 2 میکروگرم بر دسی لیتر نداشت. تفاوتی در شیوع گواتر و میزان ید ادرار بین دو جنس و نیز بین دانش‌آموزان شهر و روستا مشاهده نشد.

  نتیجه گیری: یافته‌های این بررسی نشان می‌ دهد که در مقایسه با بررسی کشوری سال 1375 درصد گواتر در دانش‌آموزان کاهش معنی‌داری داشته و ید ادرار دانش‌آموزان استان اردبیل همچنان در حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت می‌باشد. لذا استان اردبیل در زمره مناطق "عاری از کمبود ید "محسوب می‌شود.

زمینه و هدف: (DMPA (Depo Medroxy Progesteron Acetate به طور گسترده بوسیله بیش از 68 میلیون زن در 114 کشور دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. دلایل پزشکی و غیرپزشکی متفاوتی برای قطع استفاده از این روش گزارش شده است. این مطالعه در مورد روند مداومت مصرف DMPA در منطقه اردبیل انجام شده است.

روش کار: این مطالعه یک بررسی مقطعی گذشته نگر بوده، که بر روی 396 زن استفاده کننده از DMPA که به مراکز بهداشتی- درمانی اردبیل مراجعه کرده بودند، انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده و ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه ای بود که به صورت مصاحبه با خود فرد تکمیل و اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار11.5 spss و آزمون های آنالیز واریانس و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: میانگین سنی افراد مورد بررسی 7/8 ±32 سال، 95% آنها خانه دار و 33/8% دارای تحصیلات ابتدایی بودند. میزان تداوم 6، 9، 12 و 24 ماهه به ترتیب 44/5%، 26/8% ، 18/2% و 2/3% و شایعترین دلیل عدم تداوم در تمام گروه ها قطع قاعدگی بود. بین تداوم و متغییرهای سطح تحصیلات افراد مورد مطالعه، سطح تحصیلات همسر، شغل همسر، درآمد خانوار، تعداد حاملگی ها، تعداد فرزندان و روش زایمان قبلی رابطه آماری معنی داری مشاهده شد (p<0/05).

  زمینه و هدف : لپتین یک هورمون مترشحه از بافت چربی است که در تمایز و تکثیر سلول­های خونساز نقش مهمی دارد . این هورمون نقش مهمی در متابولیسم چربیها بازی می کند . فاکتور ممانعت­کننده از لوسمی ( LIF ) یک سایتوکاین پلئوتروفیک با اعمال گسترده خونسازی، عصبی و اندوکرینی می باشد، LIF و IL - 6 با فعال کردن پیام­رسانی از طریق گیرنده­های خود باعث کاهش لپتین می­شوند. شاخص توده بدنی ( BMI ) دارای ارتباط مستقیمی با هورمون لپتین می باشدو میزان هموگلوبین و هماتوکریت نیز در پیش آگهی بیماری دخیل هستند. هدف این مطالعه بررسی سطح سرمی و ارتباط میان فاکتورهای لپتین، LIF و IL-6 و همچنین میزان BMI ، هموگلوبین و هماتوکریت در بیماران مبتلا به لوسمی­های لنفوئیدی می­باشد.

  روش کار: در این مطالعه تعداد 30 بیمار (15 مورد ALL و 15 مورد CLL ) مورد آزمایش قرار گرفت . 15 فرد سالم نیز به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. سطوح سرمی لپتین، LIF و IL-6 توسط روش الیزا اندازه گیری شد. BMI توسط فرمول آماری و میزان هموگلوبین و هماتوکریت توسط دستگاه شمارنده سلولی اندازه گیری شدند. نتایج توسط نرم افزار SPSS آنالیز و تفاوت آماری بین گروه­ها توسط آزمون تی بررسی شد. 05/0 p < به عنوان معنی­دار در نظر گرفته شد.

  یافته ها: میزان لپتین در مقایسه با گروه کنترل در بیماران ALL کاهش (002/0 p < ) ولی در بیماران CLL افزایش داشت (003/0 p < ). اختلاف میانگین LIF ، IL -6 ، BMI و لپتین در بیماران ALL در مقایسه با گروه کنترل کاهش و دارای نتایج معنی­داری بود (05/0 p < ). میانگین فاکتورهای LIF و BMI در گروه بیماران CLL در مقایسه با گروه کنترل دارای کاهش، لپتین دارای افزایش و اختلاف نتایج معنی­دار بود (05/0 p < ). میزان IL -6 دارای کاهش ولی در حد معنی دار نبود. ارتباط بین BMI و لپتین در بیماران ALL و CLL از لحاظ آماری معنی­دار نبود. اما این ارتباط در افراد طبیعی معنی­دار بود (05/0 p < ). میزان هموگلوبین و هماتوکریت در هر دو گروه بیماران ALL و CLL کاهش معنی­داری داشتند (05/0 p < ).

  نتیجه گیری: سطوح سرمی LIF ، IL -6 ، لپتین و همچنین میزان هموگلوبین، هماتوکریت و BMI نسبت به گروه کنترل تغییرات معنی­دار را داشتند. این نتایج پیشنهاد می­کند که این فاکتورها ممکن است نقش مهمی در فیزیوپاتولوژی لوسمی­های لنفوئیدی داشته باشند.

  زمینه و هدف: در اکثر کشورها و از جمله ایران آمبلیوپی یکی از مسایل مهم اجتماعی و اساسی‌ترین مشکلات بینایی است که نقش مهمی را در کاهش بینایی ایفا می‌کند. از اهداف مطالعه حاضر تعیین شیوع آمبلیوپی، انواع و علل مرتبط با آن در مدارس راهنمایی اردبیل در سال 1383 بود.

  روش کار: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی ـ مقطعی می‌باشد که بر روی 4548 دانش‌آموز دوره‌ی راهنمایی در شهرستان اردبیل انجام شد. دانش‌آموزان ابتدا توسط اپتومتریست­ها، با همکاری چشم پزشک مسئول و به وسیله‌ی چارت اسنلن غربالگری شدند و موارد مشکوک جهت بررسی مجدد به درمانگاه چشم ارجاع و به وسیله چشم پزشک معاینه و علت­‌یابی گردید. اطلاعات لازم در پرسشنامه‌ها درج و نتایج توسط نرم‌افزار SPSS با روش­های آمار توصیفی و تحلیلی آنالیز شدند.

  یافته ها: نتایج نشان داد 4/11% از کل معاینه ‌شوندگان (520 نفر) دارای ‌عیب انکساری، 63/2% دارای آمبلیوپی (120نفر) و 9/0% دارای استرابیسم (43 نفر) بودند. شایع‌ترین نوع آمبلیوپی، آمبلیوپی آنیزومتروپیک (59% از کل موارد آمبلیوپی) بود. شایع­ترین علت آمبلیوپی استرابیسمیک، ایزوتروپی بود (5/69% از کل‌موارد آمبلیوپی استرابیسمیک). بین انواع و میزان عیوب انکساری و آمبلیوپی ارتباط معنی‌داری وجود داشت. بیشترین میزان آمبلیوپی رفرکتیو مربوط به هیپروپی بالای 3 دیوپتر (5/29%) بود. عیب انکساری هیپروپی در بین پسران بیشتر از دختران و آستیگماتیسم کمتر از دختران بود.

  نتیجه گیری: به نظر می‌رسد میزان شیوع آمبلیوپی در اردبیل مطابق با سایر کشورهای دنیا و ایران می‌باشد. آمبلیوپی رفرکتیو نسبت به سایر مناطق از شیوع بالاتری برخوردار است که دلیل این امر بیشتر مربوط به عدم آگاهی مردم از لزوم استفاده از عینک و فرهنگ اجتماعی ـ اقتصادی پایین و کیفیت پایین درمان در بیماران مبتلا به آمبلیوپی می‌باشد.