---

زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس (ام. اس) یک بیماری التهابی دمیلینه رایج در سیستم عصبی مرکزی است. عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی در ایجاد آن دخالت دارند. این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطر موثر برای ایجاد بیماری مولتیپل اسکلروزیس دربیماران استان اردبیل انجام شده است. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه تحلیلی از نوع مورد- شاهدی است. جهت انجام مطالعه 80 بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به بیمارستان علوی اردبیل و80 نفر غیر مبتلای مراجعه کننده که از لحاظ سن و جنس با گروه مورد همسان شده بودند، مورد مطالعه قرارگرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه پژوهشگر ساخته شامل پرسشنامه مشخصات جمعیت شناسی و عوامل خطر بیماری بود که روایی آن توسط روایی محتوا و پایایی آن توسط آزمون آلفای کرانباخ تایید گردید. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مجرد بودن (037/0=p)، سابقه تصادف و ضربه به سر و کمر (003/0=p)، سابقه مصرف سیگار (035/0=p)، در معرض دود سیگار بودن (0001/0=p)، مصرف رژیم گوشت قرمز (0001/0=p)، سابقه تماس با پرندگان (032/0=p)، کمبود آفتاب گیری (034/0=p)، آلودگی زیاد محیط شغلی (002/0=p)، سن شروع پایین اولین قاعدگی (016/0=p)، وجود ام. اس در سایر اعضای خانواده (029/0=p) و فرزند سوم خانواده بودن (034/0=p) باعث افزایش خطر ابتلا به ام. اس می‏شوند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد عواملی نظیر دود سیگار، تروما، آلودگی محیط شغلی، تماس با پرندگان و مبتلا بودن یکی از اعضای خانواده به مولتیپل اسکلروزیس از عوامل خطر موثردر ابتلا به این بیماری می‏باشند.

---

  زمینه و هدف: میگرن دومین علت شایع سردرد می­باشد و حدود 15% زنان و 6% از مردان را مبتلا می­کند. سر درد میگرنی، دوره­ای بوده و معمولاً یک طرفه و با کیفیت ضرباندار می­باشد و اغلب با تهوع و استفراغ، فنوفوبی (حساسیت به صدا)، فتوفوبی و بی­حالی همراه است. حملات میگرنی در حدود 20-15 درصد بیماران با اورای بینایی یا علایم نورولوژیک دیگر شروع می­شود. هنوز یک آزمون تشخیصی دقیق و کاربردی در این بیماران شناخته نشده است و تشخیص عموماً بالینی و براساس رد سایر علل است. هدف از این مطالعه، بررسی نقش VEP (پتانسیل برانگیخته بینایی) در پیگیری بیماران مبتلا به میگرن و نیز کمک به شناخت تاثیرات میگرن شایع و کلاسیک بر روی الکتروفیزیولوژی سیستم بینایی و درک پاتوفیزیولوژی علایم نورولوژیک میگرن می باشد.

  روش کار: در این مطالعه، 44 بیمار مبتلا به میگرن که شامل 28 فرد مبتلا به میگرن شایع و 16 فرد مبتلا به میگرن کلاسیک بود از دی ماه 1391 تا خرداد 1392 در بیمارستان علوی اردبیل و مطب متخصص بیماری­های مغز و اعصاب با 16 فرد سالم (به عنوان گروه شاهد) تحت بررسی آزمون پتانسیل برانگیخته بینایی قرار گرفتند. میانگین امواج p₁₀₀ Latency و P₁₀₀- N₁₄₀ Amplitude تعیین و بین 3 گروه مقایسه شد.

  یافته ها: میانگین P₁₀₀ Latency گروه میگرنی به طور چشمگیری بیشتر از افراد سالم بود، میانگین P₁₀₀-N₁₄₀ Amplitude گروه میگرنی کمتر از گروه کنترل بود، میانگین P₁₀₀-N₁₄₀ Amplitude گروه شایع بیش از گروه کلاسیک بود.

  نتیجه گیری: با وجود تفاوت­ها در نتایج آزمون VEP ، می­توان از VEP به عنوان آزمون یاری کننده در تشخیص میگرن و نیز به عنوان تأییدی برای افتراق میگرن شایع و کلاسیک اشاره کرد که می تواند به عنوان ابزاری در تعیین شدت میگرن و نیز پارامتری جهت تاثیرات الکتروفیزیولوژیک آن استفاده شود. ولی با این وجود نیازمند بررسیهای دقیق تری در این زمینه می شد.

---

زمینه و هدف: دیابت ملیتوس ششمین عامل مرگ در بین افراد در اثر بیماری است و در افراد بالاتر از 25 سال، 18 درصد تمام مرگها را شامل میشود. این مطالعه با هدف مقایسه یافته های درگیری انسدادی شریانهای مغزی در افراد دیابتیک با مدت ابتلا بیش از 5 سال و کمتر از 5 سال انجام شد.
روش کار: در این مطالعه توصیفی تحلیلی بیماران دیابتی به دو گروه با مدت ابتلا کمترو بیش از 5 سال تقسیم بندی شدند. بر روی بیماران داپلر ترانس کرانیال انجام و سرعت ماکزیمم و میانگین شاخص ضربانی و مقاومت در شریانهای مغزی میانی راست و چپ و بازیلاری اندازه گیری شد. چک لیست برای همه بیماران تکمیل و اطلاعات توسط SPSS-16 تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: در بیماران با مدت ابتلای کمتر از 5 سال، 64 درصد (با میانگین سنی 55/4 سال) و بیش از 5 سال، 36 درصد (با میانگین سنی 55/4 سال) مرد بودند. بین مدت زمان ابتلا به دیابت با شاخص توده بدنی بیماران رابطه معنی داری مشاهده نشد ولی مشاهده شد که با افزایش مدت زمان ابتلا میزان HbA1C بیماران نیز افزایش می یابد. هیچ ارتباط معنی داری میان سرعت شرایین مغزی میانی راست و چپ و بازیلری و مدت زمان ابتلا به دیابت مشاهده نشد. همچنین میان مدت ابتلا به دیابت و شاخص ضربانی شریان مغزی میانی راست و بازیلری رابطه معنی دار مشاهده شد. هیچ ارتباط معنی داری میان سن، شاخص توده بدنی،HbA1C با شاخص ضربانی و شاخص مقاومت در میان بیماران مشاهده نشد.
نتیجه گیری: در این مطالعه شاخص ضربانی و مقاومت غیرطبیعی در بیماران با مدت ابتلای بالای 5 سال بیش از مبتلایان کمتر از 5 سال بود که این امر میتواند نشاندهنده تاثیر مدت زمان ابتلای دیابت بر دیواره عروق باشد.