زمینه و هدف: گسترش مشکل مقاومت میکروبی، نیاز به تحقیقات دارویی را، برای جایگزینی داروهای شیمیایی ضروری کرده است؛ که از ارزنده ترین جایگزین­ها، متابولیت­های ثانویه آنتی بیوتیکی سیانوباکتری­ها است. از آن جایی که تاکنون گزارشی از بررسی فعالیت ضدمیکروبی سیانوباکتری­های حوضه آبریز دریاچه ارومیه صورت نگرفته است؛ لذا در این تحقیق به بررسی خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی سیانوباکتری­های جدا شده از دریاچه ارومیه و شناسایی سویه­های پرتوان پرداخته ایم.

  روش کار: انواع نمونه­های محیطی برای جداسازی سویه­های سیانوباکتری غربالگری شد؛ علاوه بر سوپرناتانت محیط­های کشت، عصاره­های سیانوباکتری­ها با استفاده از انواع حلال­ها تهیه گردید. اثر سوپرناتانت و عصاره­های سیانوباکتری با استفاده از روش انتشار از دیسک و همچنین اندازه­گیری حداقل غلظت بازدارندگی ( MIC Minimum Inhibitory Concentration ) علیه باکتری­های گرم مثبت و منفی و قارچ­ها بررسی شد؛ سیانوباکتری­های دارای فعالیت ضدمیکروبی بالا بر اساس ویژگی­های ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک و همچنین توالی 16SrRNA مورد شناسایی قرار گرفتند.

  یافته ها: در این بررسی تعداد 54 سویه مختلف سیانوباکتری جداسازی شد که شش سویه با داشتن اثرات ضدمیکروبی قابل توجه شناسایی شدند که مربوط به جنس­های Synechococcus sp., Gloeocapsa sp., Anabaena sp., Nodularia sp., Leptolyngbya sp. و گونه Chroococcus disperses بودند. بهترین اثر ضدمیکروبی با عصاره­های کلروفرمی حاصل شد که روی باکتری­های گرم مثبت و قارچ­ها بیشترین اثر مشاهده شد. مقادیر MIC در سویه­های سیانوباکتریایی مورد مطالعه بین20 تا 80 میکروگرم بر میلی­لیتر متغیر بود و سویه لپتولینگبیا با داشتن MIC حدود µg/ml 20 روی کاندیدا کروزئی بالاترین فعالیت ضدمیکروبی را در بین سیانوباکتری­ها نشان داد.

  نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده سیانوباکتری­ها می­توانند به عنوان یکی از منابع تولید ترکیبات ضدمیکروبی مطرح شوند. نتایج حاصل نشان داد که سیانوباکتری­های رشته­ای Anabaena sp., Nodularia sp., و Leptolyngbya sp. ترکیبات موثرتری را علیه باکتری­های گرم مثبت و قارچ­های مخمری تولید می­کنند.